Brazylia: Raport ujawnia nieczyste praktyki przemysłu biopaliwowego

Ten artykuł jest częścią naszej specjalnej relacji z cyklu Indigenous Rights [ang] oraz Forest Focus: Amazon [ang].

Biopaliwo zostało uznane za najlepszy środek do rozwiązania światowego konfliktu o zasoby energetyczne. Zostało także wskazane jako ‘ekologiczna’ alternatywa mogąca przyczynić się do redukcji emisji spalin. Dokonana w maju, przez NGO Reporter Brasil [pt], analiza brazylijskiej sieci producentów etanolu ujawnia jednak, że produkcja biopaliw może przynieść duże straty w aspekcie socjalno-środowiskowym:

O estudo relata as irregularidades socioambientais, bem como os destinos das exportações, de grupos como Cosan (Join-venture with Shell), Greenergy International, São Martinho, Louis Dreyfus Commodities, Carlos Lyra, Copertrading, Moema/ Bunge e Noble. Há casos de trabalho escravo, excesso de jornada de trabalho, falta de registro em carteira, despejo irregular de resíduos, queimadas não permitidas e uso de terra indígena para produção de cana.

Badania przedstawiają raport na temat nieprawidłowości i nierówności socjalno-środowiskowych występujących u takich eksporterów etanolu, jak Cosan (spółka joint venture z firmą Shell), Greenergy International, São Martinho, Louis Dreyfus Commodities, Carlos Lyra, Copertrading, Moema/ Bunge e Noble. Zanotowano przypadki niewolnictwa, nadmiernych godzin pracy, niezarejestrowanych pracowników, nielegalne wypuszczanie ścieków, nielegalne wypalanie oraz użytkowanie ziemi, należącej do ludności autochtonicznej, pod uprawę trzciny cukrowej.

The social cost of Brazil's biofuels expansion: The indigenous Guarani Kaoiwa community of Laranjeira Nhanderu were pushed off their land 14 months ago to make way for more sugarcane plantations. Photo by Annabel Symington, copyright Demotix (21/10/10).

Cena brazylijskiej ekspansji przemysłu biopaliwowego: Autochtoniczna ludność plemienia Guarani Kaoiwa z Laranjeira Nhanderu, która 14 miesięcy temu została wyrzucona ze swoich ziem, aby utorować drogę pod plantacje trzciny cukrowej. Zdjęcie Annabel Symington, prawa autorskie Demotix (21/10/10

Brudna praca, zanieczyszczone środowisko

Według Reporter Brasil , dane opublikowane przez organizację Comissão Pastoral da Terra (Komisja ds. ziem użytkowych) [pt.] zwracają uwagę na fakt, że pomiędzy rokiem 2003 a 2010 sprowadzonych zostało 10 010 robotników do pracy przy uprawie trzciny cukrowej. Dostępne w  językach angielskim i portugalskim sprawozdanie nie bagatelizuje wysiłków podjetych przez rząd federalny oraz Sugarcane Industry Association (UNICA) (związek plantatorów trzciny curkrowej przyp. tłum.) na rzecz opanowania tych socjalno-środowiskowych problemów, jednakże stwierdza, że żadne prawo nie powstrzymuje firm od stosowania nielegalnych praktyk w celu eksportowania etanolu.

Cattle farming and sugar cane account together for 59% of the cases of slavery in Brazil between 2003 and 2010. Reporter Brasil Report in English/pp.5

Hodowla bydła oraz uprawa trzciny cukrowej stanowiły 59% przypadków niewolnictwa w Brazylii pomiędzy rokiem 2003 a 2010. Reporter Brasil przedstawia sprawozdanie w języku angielskim/pp.5.

Oficjalny blog Ibero American Unviversity Foundation (FUNIBER)sygnalizuje [pt], że:

Se a intenção era obter combustíveis mais limpos, então estamos cometendo erros em algum ponto da cadeia de produção, porque no processo estão recorrendo à derrubada e queimada de florestas para ganhar terreno para o monocultivo de variedades que possam ser exploradas na indústria de biocombustíveis. O corte e a queima aumenta as emissões de CO2, inclusive em maior quantidade que o produzido pelos automóveis.

Jeśli zamiarem było uzyskanie czystszego paliwa, to w takim razie popełniamy błędy w którymś momencie procesu produkcji, ponieważ wycina się i pali lasy, aby uzyskać ziemię pod uprawę różnych monokultur, które mogą być wykorzystane przez przemysł biopaliwowy. Wycinanie i palenie powoduje wzrost emisji dwutlenku węgla, nawet większą ilość niż ta wytwarzana przez samochody.

Inną kwestią, poruszoną w tej sprawie jest to, że  produkcja biopaliw może wypłynąć na jakość wody [ang] i osłabić reformę rolną, która nie jest jeszcze zakończona. Artykuł «Monopólio da Terra e os Direitos Humanos no Brasi« (Monopol na ziemie a prawa człowieka w Brazylii) [pt] napisany przez Marię Luisę Mendonça, szefową organizacji „Społeczność na rzecz sprawiedliwości i praw człowieka”, zwraca uwagę, że:

Most of sugar-cane plantation in Brazil is still located in the State of São Paulo where 60% of the harvest is made by machine. This has not prevented, however, the pre-harvest burning process. Flickr: Royal Olive (CC BY-NC-ND 2.0).

Większość plantacji trzciny cukrowej w Brazyli znajduje się w prowincji São Paulo, gdzie ponad 60% zbiorów plonów jest dokonywana maszynowo. To jednak nie powstrzymało procesu palenia przygotowawczego pod uprawę. Flickr: Royal Olive (CC BY-NC-ND 2.0).

(…) Segundo um estudo da National Academies Press a qualidade da água subterrânea, dos rios, do litoral e das nascentes pode ser impactada pelo crescente uso de fertilizantes e pesticidas usados nos agrocombustíveis. (…) O governo elegeu o Cerrado como prioritário para a expansão das lavouras de cana para a produção de etanol. O cerrado é conhecido como “pai das águas”, pois abastece as principais bacias hidrográficas do país. Essa região apresenta uma topografia favorável, com terras planas, de boa qualidade, e farto potencial hídrico, além de abrigar cerca de 160 mil espécies de plantas e animais, muitas ameaçadas de extinção. O avanço do monocultivo de cana e soja ameaça este bioma, que pode desaparecer completamente em alguns anos, caso se mantenha o atual ritmo de destruição, causando a morte de alguns dos principais rios do país.

(…) Według badań, prowadzonych przez National Academies Press, coraz większe zużycie pestycydów oraz nawozów przy produkcji biopaliw może wypłynąc na jakość wody w rzekach, na wybrzerzach oraz w strumieniach.

Rząd wybrał Cerrado jako miejsce głównej ekspansji pod uprawę trzciny cukrowej do producji etanolu. „Cerrado” jest znane jako „ojciec wód”, ponieważ zaopatruje w wodę główne regiony kraju. (…) Rozwój monokultur soi oraz trzciny cukrowej zagraża temu ekosystemowi, który może zniknąć całkowicie za parę lat jeśli destrukcja na tym poziomie będzie kontynuowana i rzeki będą niszczone.

Jaka przyszłość dla ziem?

Felipe Amin Filomeno, w blogu Outras Palavras (Innymi Słowy), twierdzi, że Brazylia i Mercosul zaczęły walczyć o swoje ziemie [pt] i argumentuje, że popyt na ziemie,  spowodowany ‘gorączką’ biopaliwową w Brazylii oraz w innych tzw. krajach rozwijających się, przyczynił się do wzrostu cen na ziemie, co w konsekwencji przyniosło następny problem: zanik małych, rodzinnych gospodarstw rolnych:

(…) enquanto estrangeiros compram terra que, na maior parte das vezes, será usada para monoculturas de exportação, muitos cidadãos nacionais (incluindo comunidades indígenas) ainda demandam acesso à terra como meio de subsistência familiar. (…) Entretanto, não são apenas os pequenos produtores rurais de países latino-americanos e africanos a enfrentar problemas decorrentes da onda mundial de aquisição de terras. Na medida em que a indústria de biocombustíveis se expande, a terra para produção de soja e cana-de-açúcar fica mais disputada. Grandes produtores de soja no Brasil, por exemplo, ao mesmo tempo em que veem o valor de suas propriedades aumentar, também veem seus custos crescerem, especialmente aqueles que arrendam terras para produzir. Terão que disputar com estrangeiros um recurso nacional.

Podczas kiedy obcokrajowcy wykupują ziemie, które w większości przypadków będą wykorzystywane pod uprawę monokultur na eksport, wiele społeczności (w tym społeczności autochtoniczne) nadal potrzebuje dostępu do ziem, jako formy utrzymania rodziny.

Jednakże to nie tylko małe gospodarstwa rolne z Ameryki Łacińskiej i Afryki mają problemy zwiazane z narastającą na świecie falą wykupywania ziem. Wraz z rozwojem  przemysłu biopaliwowego, narastają konflikty o ziemię pod uprawę soi i trzciny. Przykładowo, wielu producentów soi w Brazylii widzi wzrastającą cenę swoich ziem, ale zauważają oni także swoje wzrastające koszty, w szczególności ci, którzy dzierżawią ziemię pod uprawę. Będą musieli walczyć z obcokrajowcami o państwowe zasoby.

Ten artykuł jest częścią naszej specjalnej relacji z cyklu Indigenous Rights [ang] oraz Forest Focus: Amazon.

Poprzednie relacje Global Voices:

Rozpocznij dyskusję

Autorzy, proszę Zaloguj »

Wskazówki

  • Wszystkie komentarze są moderowane. Nie wysyłaj komentarza więcej niż raz, gdyż może to zostać zinterpretowane jako spam.
  • Prosimy, traktuj innych z szacunkiem. Komentarze nieprzywoite, obraźliwe lub atakujące inne osoby nie będą publikowane.