DigiGlot to codwutygodniowy newsletter tworzony przez grupę wolontariuszy informujący o tym w jaki sposób społeczności posługujące się językiem rdzennym, mniejszościowym czy językiem zagrożonym wymarciem wykorzystują technikę cyfrową do zaznaczenia obecności ich języków w Internecie, zwiększając dzięki temu jego różnorodność językową.

Uchodźcy w nowym miejscu zmagają się z wieloma wyzwaniami. Jednym z nich jest bariera językowa. Brak zrozumienia i umiejętności komunikacji w języku z nowego otoczenia może znacznie utrudnić dostęp do ważnych informacji i usług. Kryzys migracyjny ma charakter globalny: Wysoki komisarz Narodów Zjednoczonych do spraw uchodźców (UNHCR) szacuje, że 68,5 milionów ludzi na świecie zostało przymusowo wysiedlonych.

Nowa aplikacja mobilna o nazwie Tarjimly (po arabsku: przetłumacz mi), dostępna dla systemów iOS i Android ma na celu zmniejszenie tej bariery językowej, łącząc uchodźców z pracownikami organizacji pomocowych dzięki zdalnej pomocy tłumaczy wolontariuszy. Aplikacja ta łączy uchodźców z tłumaczami poprzez czat na żywo, w którym mogą komunikować się poprzez rozmowę tekstową, głosową lub wideo.

Aplikacja została stworzona w 2017 roku by zaoferować wsparcie ludziom dotkniętym przez syryjski kryzys migracyjny, jak również tym którzy zostali objęci zakazem wjazdu do Stanów Zjednoczonych. Jak poinformował nas współzałożyciel Atif Javed, obecnie aplikacja posiada 8 tysięcy zarejestrowanych wolontariuszy posługujących się 90 różnymi językami. Najczęściej używane języki to: arabski, perski, grecki, francuski, paszto, hiszpański i włoski. Zespół Tarjimly otrzymał między innymi prośby o języki takie jak: tirginia, rohingya, kurdyjski i somalijski — bardzo potrzebni są więc tłumacze posługujący tymi językami. Ponadto wzrosło zapotrzebowanie na wolontariuszy biegle posługujących się rdzennymi językami Ameryki Łacińskiej, w celu pomocy osobom ubiegającym się o azyl.

Uczniowie w programie immersji językowej mogą teraz programować w języku hawajskim

Grupa hawajskich programistów przetłumaczyła język programowania z angielskiego na hawajski, aby pomóc dzieciom uczącym się języka metodą immersji programować w języku hawajskim. Organizatorzy tej inicjatywy stanęli przed nieoczekiwanymi wyzwaniami takimi jak stworzenie terminologii dopasowanej do kontekstu kulturowego z zachowaniem precyzyjności, unikając przy tym dosłownego tłumaczenia. Programiści uważają, że ta inicjatywa wpłynie na lepsze zrozumienie istoty programowania przez uczniów i zapobiegnie uczeniu się na pamięć angielskich terminów.

Platforma internetowa zwiększa dostępność opowiadań dla dzieci w językach mniejszościowych

Dostępność ciekawych materiałów do czytania dla dzieci ma ogromne znaczenie dla rewitalizacji języka. Niestety niewiele takich materiałów jest dostępnych w językach mniejszościowych. StoryWeaver to platforma internetowa stworzona w Indiach, która umożliwia darmowe tworzenie opowiadań i udostępnianie ich w 130 językach indyjskich, jak również w innych językach świata m.in. marathi, dhopadhola, mixe i shona.  Platforma StoryWeaver umożliwia autorom tworzenie książek dostępnych do pobrania przez innych za darmo w celu dystrybucji czy przetłumaczenia na inne języki. Organizacje współpracujące z indyjskimi społecznościami plemiennymi uznały tę platformę za bardzo przydatną, ponieważ pozwala ona na prostą i szybką produkcję bajek w ojczystym języku dzieci pochodzących z tych plemion. Aktualnie platforma Storyweaver udostępnia  ponad 10 tysięcy bajek pod licencją Creative Commons, które zostały już otworzone przez ponad milion czytelników.

Mapa zanikających systemów pisma na świecie

Co dwa tygodnie jeden język umiera —  to dość znany nagłówek. Jednak rzadko wspomina się o tym, że niektóre systemy pisma również są zagrożone. Projekt o nazwie Atlas Zagrożonych Alfabetów (Atlas of Endangered Alphabets) dokumentuje ponad 100 systemów pisma, które mogą zniknąć, jeśli nie zostaną podjęte odpowiednie działania w celu ich zachowania. Część z nich ma po tysiąc lat, niektóre zostały stworzone niecałe dwa wieki temu, ale wszystkie stoją przed jednym wyzwaniem — bez możliwości pisania nimi na klawiaturze komputera, najprawdopodobniej za kilkadziesiąt lat zanikną. Głównym elementem witryny jest mapa świata, dzięki której klikając w odpowiedni kraj możemy zobaczyć przykładowe teksty zapisane wyjątkowym alfabetem.

Mapa zagrożonych alfabetów. Kliknij aby zobaczyć całość.

Nauka języka Anishinaabemowin przez Facebooka

Dwie osoby mówiące w języku Anishinaabemowin (Ojibway) przy pomocy Facebooka uczą innych swojego języka. James Vukelich i Roy Tom regularnie publikują posty zawierające słowo dnia, wraz ze szczegółowymi wyjaśnieniami jego znaczenia. Uczniowie mogą również komunikować się ze sobą i dzielić zdobytą wiedzą poprzez grupę na Facebooku o nazwie Anishinaabemowin With Roy Tom.

Możliwości pozyskania finansowania

• Ruszyła nowa edycja grantów w ramach programu Dziedzictwo Językowe 2019 ze środków Fundacji Zagrożonych Języków (The Endangered Language Fund). Można ubiegać się o dotację w wysokości do 2 tysięcy dolarów na takie działania jak dokumentacja i rewitalizacja języków z całego świata. Do ubiegania się o dofinansowanie nie jest wymagane wykształcenie wyższe. Termin składania wniosków upływa 15 marca 2019. Kliknij tutaj aby uzyskać więcej informacji.
• 15 lutego 2019 ruszył kolejny cykl grantów organizowany przez Fundację Sacred Fire. Rdzenni mieszkańcy mogą ubiegać się o dotację do 15 tysięcy dolarów na projekty mające na celu wsparcie i odtworzenie wiedzy dawnych pokoleń, ich światopoglądu oraz praktyk kulturowych w kilku dziedzinach w tym w zakresie języka. Termin składania wniosków upływa 15 marca 2019. Kliknij aby złożyć wniosek.

Nadchodzące wydarzenia

• Dzięki współpracy Endangered Languages Project z Language Documentation Training Center (LDTC) w dniach od 26 stycznia do 16 marca można obejrzeć DARMOWO serię webinarów z zakresu dokumentacji języka. Aby uzyskać do nich dostęp zarejestruj się wypełniając formularz i dołącz do grupy na Facebooku.
• W dniach od 28 lutego do 3 marca 2019 na Uniwersytecie Hawajskim w Mānoa odbędzie się VI Międzynarodowa Konferencja Dokumentacji i Ochrony Języka (ICLDC6) . Połączmy społeczności, języki i technologię —  to tegoroczny temat przewodni. Ponad 500 uczestników z całego świata będzie miało okazję podzielić się z innymi dotychczasową pracą nad dokumentacją i rewitalizacją języka, wykonywaną zwłaszcza przy użyciu technologii.  Wszystkie materiały i rozmowy będą dostępne na stronie internetowej ICLDC.

Subskrybuj DigiGlot Newsletter