Ruch Żółtych Kamizelek we Francji: o co toczy się gra?

Protest Żółtych Kamizelek na Placu Bastylii w Paryżu 8 grudnia 2018, zdjęcie wykonane przez Actualitte na Flickr -CC-NC-20.

Ruch Żółtych Kamizelek (po francusku Gilets Jaunes) powstał w październiku 2018 r., czyli tuż przed wezwaniem do mobilizacji 17 listopada. To, co wielu wyobrażało sobie jako łatwy protest, trwało dwa miesiące. Frustracja wywołana cenami paliw wznieciła strajk, który urósł do protestu przeciwko nierównościom we francuskim społeczeństwie. Ostatnio francuskie media zastanawiały się, czy rosyjskie grupy polityczne ukierunkowały ruch falą dezinformacji z zamiarem osłabienia Europy.

Global Voices poprosiło Yannicka Souriguesa i Juke Carolinę o rozmowę na temat znaczenia Ruchu Żółtych Kamizelek. Sourigues, inżynier laboratorium w Paryżu, aktywnie uczestniczy w ruchu od października. Juke, konsultantka w Ardennes (północno-wschodnia Francja) i kolaboratorka Global Voices, bacznie podąża za ruchem od początku.

Global Voices (GV): Ruch żółtych kamizelek chce być apolityczny: co było celem na początku i jakie sa cele obecnych negocjacji?

Carolina Juke (CJ): Since the beginning, despite their claim, I feel that the Gilet Jaunes movement is prone to a certain political lenience. The inclination is inevitable to a movement that brands itself “popular” or “of the people”. Having to live in a small French town, in a region often called “region sinistrée,” I could sincerely feel a genuine despair of the population. For example, the hard working farming community and blue collar families have been traditionally under-represented and misrepresented. They have been fending themselves without the interference of … the central government … up to the point that they're bursting at the seam. Lack of opportunities and proper attention have shoved the community into bankruptcy, unemployment, suicides.

Carolina Juke (CJ): Od początku, pomimo roszczeń, czuję, że ruch Gilet Jaunes jest skłonny do pewnej politycznej wyrozumiałości. Ta skłonność jest nieunikniona dla ruchu, który określa się jako “powszechny” albo “ludowy”. Żyjąc w małym, francuskim mieście, w regionie nazywanym “regionem niebezpiecznym”, mogłam na pewno poczuć prawdziwą rozpacz ludności. Na przykład ciężko pracujące gospodarstwa rolne i rodziny niebieskich kołnierzyków były zazwyczaj niedostatecznie reprezentowane i fałszywie przedstawiane. Oni troszczyli się o siebie bez ingerencji… centralnego rządu…aż do momentu, w którym pękali. Brak możliwości i odpowiedniej uwagi popychały ludność do bankructwa, bezrobocia, samobójstw.

Yannick Sourigues (YS): Ce mouvement a démarré suite aux augmentations successives des prix des carburants. Des citoyens (Priscillia Ludosky, Eric Drouet, Jacline Mouraud…) ont appelé à manifester et à signer des pétitions sur les réseaux sociaux, et les gilets jaunes (GJ) sont maintenant dans la rue depuis le 17 novembre. Mais les revendications de beaucoup vont bien au-delà du simple problème du pouvoir d’achat. Le mouvement est bien plus profond que ça. Les GJ veulent que les inégalités sociales qui durent depuis des décennies (et même plus) cessent, et avoir plus de contrôle sur leur vie, en mettant en place notamment un référendum d’initiative populaire.

Yannick Sourigues (YS): Ten ruch protestacyjny rozpoczął się z powodu sukcesywnego wzrostu cen paliwa. Niektórzy obywatele (Priscillia Ludosky, Eric Drouet, Jacline Mouraud …) nawoływali do protestu i podpisywania petycji w mediach społecznościowych, a od listopada 2017 r. Ruch Żółtych Kamizelek wyszedł na ulice. Jednak roszczenia wykraczają daleko poza kwestię siły nabywczej. Ruch jest znacznie głębszy od tego. Oni chcą, by nierówności społeczne ostatnich dekad (i wcześniejsze) przeminęły oraz zdobyć większą kontrolę nad swoim życiem, poprzez wprowadzenie na miejscu referendum opartego na powszechnej inicjatywie.

Protest Żółtych Kamizelek na rondzie w mieście Vesoul, Francja. Zdjęcie wykonane przez Obier – CC-BY-4.0.

GV: Jak myślisz, co jest główną przyczyną frustracji? Czy sądzisz, że postawa rządu jest uzasadniona?

CJ: I keep hearing that people said that the movement was triggered by the ras-le-bol (tiredness) in general, how people are fed up being the cash cows for the government while being a part of lower-middle class — the government favors the rich in every way. The reason is very vague, but I believe that, in general, the current administration has failed to deliver its campaign promises. On the environment, for example. To be able to count on an idealist such as Nicolas Hulot, who has been rejecting ministerial positions in the past, is quite an accomplishment for the administration, but for some reason, Hulot and a few others resigned from their posts, leaving us to question what kind of dynamics are happening in the Elysée [Palace]. Undelivered campaign promises aren't something new in France, we see also [it] in previous administrations. However, today's populism, regardless of left or right leanings, detonated the ticking social bomb. When the president addressed the nation after the waves of protests, it was a ‘much adoed’ thing. His address managed to pacify slightly the movement who needed to be acknowledged by the head of state. However, I don't believe that the movement will stop.

CJ: Wciąż słyszę jak ludzie mówią, że ruch dał upust ras-le-bol (zmęczeniu) w ogóle, temu, jak ludzie są wkurzeni byciem dojnymi krowami rządu, podczas gdy stanowią część niższej klasy średniej – rząd faworyzuje bogatych w każdy sposób. Przyczyna jest bardzo ogólnikowa, ale myślę, że, ogólnie rzecz biorąc, obecna władza zawiodła w spełnianiu obietnic wyborczych. W środowisku, na przykład. Móc liczyć na idealistę, takiego jak Nicolas Hulot, który odrzucał w przeszłości stanowiska ministerialne, jest sporym osiągnięciem dla rządu, ale z jakiegoś powodu, Hulot i kilku innych zrezygnowało ze swoich stanowisk, pozostawiając nas z pytaniem jaki rodzaj dynamiki dzieje się w Elysée [w Pałacu]. Niespełnione obietnice wyborcze nie są we Francji czymś nowym, widzimy [to] również w poprzednich rządach. Niemniej jednak dzisiejszy populizm, bez względu na lewicowe czy prawicowe sympatie, zdetonował tykającą bombę społeczną. Kiedy prezydent zwrócił się do narodu po fali protestów, to była ‘bardzo głośna’ sprawa. Jego przemówienie zdołało uspokoić nieco ruch, który potrzebował zostać zauważonym przez głowę państwa. Mimo to, nie wierzę, że ruch zakończy działalność.

YS: En fait, les gens en ont marre de devoir travailler toute leur vie pour une misère, alors qu’ils voient une élite gagner des millions ou des milliards si facilement et être exemptée d’impôts par les gouvernements. Mais la plupart des Français ne sont pas fainéants, ne sont absolument pas jaloux et ne veulent pas être milliardaires.  Ils veulent tout simplement vivre, et non survivre. Nous vivons malheureusement dans un monde fou où l’argent est roi, et où on nous a toujours appris qu’il fallait avoir un emploi pour vivre, quitte à justifier les pires actes. La position du gouvernement n’est pas justifiable du tout pour moi. Un président méprisant, qui refuse de parler à son peuple, qui propose aux forces de l’ordre une prime de fin d’année pour contrôler ses citoyens, ou qui ose opposer GJ et écologie (alors que son bilan actuel sur l'écologie est loin d'être favorable), est clairement totalement déconnecté de son peuple. Même dans son discours du 11 décembre, on aurait dit que le président était une machine sans émotion. Comme beaucoup d’autres GJ, je pense qu’il est indispensable de changer le système actuel qui nous conduit à détruire la Nature, et donc nous conduit à notre perte.

W zasadzie, ludzie są zmęczeni pracowaniem w nędzy przez całe życie, podczas gdy widzą, że elity wygrywają miliony albo miliardy z taką łatwością i zostają zwolnieni z podatków przez rząd. Ale większość mieszkańców Francji nie jest leniwa, absolutnie nie jest zazdrosna i nie chce nawet zostać miliarderami. Oni tylko chcą żyć, a nie walczyć o przetrwanie. Niestety żyjemy w szalonym świecie, w którym rządzą pieniądze i zawsze byliśmy uczeni, że potrzebujemy pracy, by żyć, nawet jeśli to oznacza wykonywanie najgorszych działań. Stanowisko rządu w ogóle nie może być usprawiedliwione. Pogardliwy prezydent, który odmawia rozmowy z ludźmi i który oferuje bonusy na koniec roku siłom policyjnym w zamian za kontrolowanie obywateli,albo który śmie przeciwstawiać się Żółtym Kamizelkom i ekologii (nawet w swoim bieżącym końcoworocznym oświadczeniu o oddziaływaniu na środowisko jest wyraźnie daleko od bycia zdrowym) jest wyraźnie całkowicie odłączony od swoich ludzi. Nawet podczas swojego przemówienia z 11 grudnia, sprawiał wrażenie maszyny pozbawionej wszelkich emocji. Jak wielu innych członków Żółtych Kamizelek, myślę, że to jest sprawa nie cierpiąca zwłoki, by zmienić obecny system, który prowadzi nas do niszczenia przyrody, a przez to prowadzi do naszego upadku.

GV: Ruch działa od kilku tygodni; w chwili obecnej, jakie byłoby zadowalające rozwiązanie dla Żółtych Kamizelek i dla rządu?

CJ: We're now at the fifth week of street protests and the government is holding a meeting with representatives of the movement. This is a good start. Last Monday, the president spoke about how the administration wants to remedy the “economic and social emergency.” The question now is the deliverables and timeline. Only time will tell.

CJ: Obecnie jesteśmy w piątym tygodniu strajków ulicznych i rząd organizuje spotkanie z przedstawicielami ruchu. To jest dobry start. W zeszły poniedziałek prezydent mówił o tym, jak ministerstwo chce zaradzić “kryzysowej sytuacji ekonomicznej i społecznej”. Teraz chodzi o realizację i harmonogram. Czas pokaże.

YS: Honnêtement, je ne sais pas. Une augmentation significative du pouvoir d’achat sera peut-être suffisante pour certains, mais d’autres, dont moi, veulent surtout que le peuple reprenne la main sur son destin. Un changement radical du système est nécessaire. J’ai participé au rassemblement pour la VIe République en mars 2017, et nous étions nombreux à vouloir par exemple un renversement de la Ve République, ce qui est demandé par une partie des GJ.

YS: Doprawdy nie wiem. Znaczny wzrost siły nabywczej mógłby niektórym wystarczyć, ale inni, włącznie ze mną, chcą żeby mieszkańcy Francji wzięli swoje przeznaczenie we własne ręce. Potrzebna jest radykalna zmiana systemu. Brałem udział w zgromadzeniu na rzecz Szóstej Republiki w marcu 2017 r., i  wielu z nas chciałoby zobaczyć, przykładowo, upadek Szóstej Republiki, pożądany również przez część Ruchu Żółtych Kamizelek.

GV: Pojawiła się przemoc i niektórzy zostali ranni. Jakie jest twoje zdanie na temat tych wydarzeń?

CJ: [Is] the government justified in containing protests [using] full urban warfare style? No. Tear gas is inhumane and violent. I am personally anti-tear gas anywhere, [especially] in a peaceful protest. Tear gas is being used too much, too often. In a small town like Charleville-Mezieres, tear gas was launched against the trouble makers who deliberately smashed public property. However, there are always a few people who get caught in the mess without the intention to destruct. I also noticed that in Paris, the authorities are using the stop-and-frisk method, one I believe is a better method of containment.

CJ: [Czy] rząd jest usprawiedliwiony powstrzymując protesty [przy użyciu] całego miejskiego stylu wojennego? Nie. Gaz łzawiący jest niehumanitarny i barbarzyński. Jestem osobiście przeciwko stosowaniu gazu łzawiącego wszędzie, [zwłaszcza] na pokojowych protestach. Gazu łzawiącego używano za dużo, zbyt często. W małym mieście, takim jak Charleville-Mezieres, gaz łzawiący był rozpylany przeciwko awanturnikom, którzy celowo niszczyli własność publiczną. Niemniej jednak, zawsze znajdzie się kilka osób, które dadzą się wciągnąć w zamieszanie bez zamiaru niszczenia. Zauważyłam również, że w Paryżu władze używają metody “zatrzymaj i przeszukaj”, którą uważam za lepszy sposób powstrzymywania.

YS: Il y a eu des centaines de blessés et huit morts depuis le 17 novembre et c’est très triste. Les moyens mis en œuvre par les forces de l’ordre ont été exagérés  et, sur de nombreuses vidéos prises par les manifestants, on peut voir que ceux sont les forces de l'ordre qui ont commencé les agressions. On sait aussi que certains agents se sont fondé parmi les GJ. A voir. Sinon, je ne suis pas violent, mais je comprends tout à fait que certains s’en soient pris à des symboles de l’oligarchie financière comme Starbucks ou des banques

YS: Były setki ofiar wypadków i osiem zgonów od listopada 2017 r. i to jest bardzo smutne. Metody używane przez policję były ekstremalne i możecie zobaczyć na wielu filmach video nagranych przez protestujących, że to policja prowokowała agresję. Wiemy również, że niektórzy agenci przenikali do Żółtych Kamizelek. Zobaczmy. Nie jestem agresywny, ale całkowicie rozumiem to, że niektórzy [protestujący] obrali za cel ataku symbole finansowej oligarchii, takie jak Starbucks czy banki.

GV: Co myślisz o tym, że sławni politycy, jak Florian Philippot, Toni Brunner, a nawet Donald Trump przemawiają na korzyść ruchu?

CJ: This is the problem of Yellow Vest movement. Since it's riding on social and economic issues, it can't be apolitical and has become a honeypot for populist politicians. This movement became something of free publicity to them, an unabridged opportunity to stay relevant until the next election. The extreme and ultra left as well as right wanted so badly to hijack the movement and its narratives and peddled false information on local Yellow Vest Facebook groups. And when people are angry, nobody cares to fact-check and debunk. I find this rather sad. A movement that could've been a true cry out that unites people turned into something so divisive.

CJ: To jest problem Ruchu Żółtych Kamizelek. Odkąd porusza się w sprawach społecznych i ekonomicznych, nie może być apolityczny i stał się przynętą dla populistycznych polityków. Ten ruch stał się dla nich darmową reklamą, pełną możliwością pozostania istotnymi do następnych wyborów. Skrajna lewica, tak samo jak prawica, tak bardzo chciała przejąć kontrolę nad ruchem i jego narracjami i rozpowszechniała fałszywe informacje na lokalnych grupach Żółtych Kamizelek na Facebooku. A gdy ludzie są wściekli, nikt nie dba o sprawdzenie i podważenie faktów. Uważam, że to raczej smutne. Ruch, który mógł być prawdziwym wołaniem jednoczącym ludzi, przerodził się w coś tak dzielącego.

YS: Ces personnes ne m’intéressent pas du tout. Le mouvement des GJ ne souhaite être associé à aucun parti politique.

YS: W ogóle nie interesuję się takimi ludźmi. Ruch Żółtych Kamizelek nie życzy sobie by kojarzono go z żadną partią polityczną.

GV: Krążyło wiele sfabrykowanych i źle dobranych informacji. Jak odróżniasz prawdziwe wiadomości od fałszywych?

CJ: In general, I don't engage in forums, I consider it a time waste to argue with angry people. But I have the habit to share links of verified news to debunk fake ones.

CJ: Generalnie nie angażuję się na forach, uważam to za stratę czasu, żeby kłócić się z rozgniewanymi ludźmi. Ale mam zwyczaj udostępniania linków ze zweryfikowanymi wiadomościami, aby zdemaskować fałszywe.

YS: Il est en effet très difficile de trier les informations, notamment sur Internet. J’ai évité de partager plusieurs informations d’amis sur Facebook par exemple car, après vérification, elles s’avéraient fausses. Pour se rapprocher de la vérité, il faut comparer plusieurs sources d’informations : les médias officiels (que vous n’avez pas à croire sur parole je rappelle), les médias alternatifs, les sites officiels des gouvernements, des institutions européennes ou mondiales… Suivant le domaine d’investigation (scientifique, historique…), il m’arrive de me tourner vers des sites universitaires, des MOOC, des chaînes Youtube… Lire les commentaires de certains internautes peut également s’avérer très enrichissant. Bref, ça demande parfois énormément de temps, mais c’est le prix à payer.

YS: To jest naprawdę bardzo trudne, żeby przefiltrować informacje, zwłaszcza pochodzące z Internetu. Unikam na przykład udostępniania postów niektórych moich znajomych na Facebooku, ponieważ po sprawdzeniu, one okazały się nieprawdziwe. By znaleźć się bliżej prawdy, musisz porównać różnorodne źródła informacji: oficjalne media (przypominam ci, że nie musisz wierzyć w każde ich słowo), alternatywne media, oficjalne strony internetowe rządu, europejskie lub międzynarodowe instytucje… Zależnie od tematu (naukowy, historyczny…). Czasami sprawdzam strony uniwersyteckie, MOOC, kanały youtube… Czytanie ludzkich komentarzy może czasami być bardzo owocne. W każdym razie, to… wymaga dużo czasu, ale jest ceną, którą [my] płacimy.

GV: Jak przewidujesz nadchodzące tygodnie i długoterminowe rozstrzygnięcie tego konfliktu?

CJ: I think things will be quieter now, especially with  … Christmas and terrorist shooting in the Christmas Market of Strasbourg [December 11]. The movement will fizzle off the streets but it won't die down. It will manifest in other forms through different protests. The Yellow Vest is now an emblem that unites those who protest.

CJ: Myślę, że teraz będzie spokojniej, zwłaszcza w związku ze… Świętami Bożego Narodzenia i strzałami terrorystycznymi na Rynku Bożonarodzeniowym w Strasburgu [11 grudnia]. Ruch opuści ulice, ale nie umilknie. Ujawni się w innej formie poprzez różne protesty. Żółte Kamizelki są teraz godłem, które jednoczy protesujących.

YS: Franchement, personne ne peut vraiment prévoir ce qu’il va se passer. Il y a des chances que le mouvement se calme pendant les vacances de Noël, mais ça ne changera rien à la motivation des GJ. Les gens reviendront en début d’année si nécessaire. Je souhaite personnellement un éveil des citoyens du monde entier.

YS: Szczerze, nikt nie może tak naprawdę wiedzieć, co się wydarzy. Są szanse, że ruch zwolni podczas Świąt Bożego Narodzenia, ale nic nie zmieni motywacji Żółtych Kamizelek. Ludzie wrócą w przyszłym roku, jeśli będzie trzeba. Ja osobiście mam nadzieję na ocknięcie się obywateli na świecie.

GV: Czy jest wiadomość, którą chciałbyś/chciałabyś przekazać czytelnikom Global Voices?

CJ: Whenever I read the news about the Yellow Vest movement on non-French media, I get the impression that the media is missing many details and nuances. I see articles saying that the movement is part of an anti-green tax. That it's an anti-Macron protest. It's really not that simple. It's much more nuanced than what the media say. It's about the French people, their daily problems and their future. There are more peaceful protests than violent ones portrayed on TV and captured on cameras.

CJ: Gdziekolwiek czytam wiadomości na temat Ruchu Żółtych Kamizelek w niefrancuskich mediach, mam wrażenie, że media opuszczają wiele detali i niuansów. Widzę artykuły mówiące, że ruch jest przeciwny podatkowi ekologicznemu. Że to jest protest przeciwko Macronowi. To naprawdę nie jest takie proste. To jest o wiele bardziej zróżnicowane niż mówią media. Chodzi o mieszkańców Francji, ich codzienne problemy i ich przyszłość. Więcej jest pokojowych protestów niż tych siejących przemoc, ukazywanych w telewizji i nagranych na kamery.

YS: N’ayez pas peur de ce mouvement, qui se veut pacifiste avant tout. Les GJ sont de simples humains comme vous qui veulent que tous nous puissions vivre enfin sereinement. Le chemin est encore long mais nous sommes de plus en plus nombreux à vouloir un monde meilleur, que ce soit chez les GJ18 ou dans d’autres mouvements comme celui des Indignés. Le mouvement des GJ (ou quel que soit son nom) devrait être mondial. Prenez le temps de vous faire votre propre opinion.

YS: Nie bójcie się ruchu, on jest przede wszystkim ukierunkowany pokojowo. Członkowie Żółtych Kamizelek są prostymi istotami ludzkimi, takimi jak ty, który pragniesz, abyśmy wrzeszcie żyli w pokoju. Wciąż jest długa droga do przebycia, ale jest nas coraz więcej, chcących lepszego świata, czy to w Żółtych Kamizelkach w 2018 roku, czy w innych ruchach, takich jak Ruch “Oburzonych” (po francusku Indignés). Ruch Żółtych Kamizelek (lub jakakolwiek jest jego nazwa) powinien być ogólnoświatowy. Daj sobie czas na sformułowanie własnej opinii.

(Opis obrazu: Paris, 08/12/18 – Gilets jaunesacte 4″ by Olivier Ortepla (CC BY 2.0)

Rozpocznij dyskusję

Autorzy, proszę Zaloguj »

Wskazówki

  • Wszystkie komentarze są moderowane. Nie wysyłaj komentarza więcej niż raz, gdyż może to zostać zinterpretowane jako spam.
  • Prosimy, traktuj innych z szacunkiem. Komentarze nieprzywoite, obraźliwe lub atakujące inne osoby nie będą publikowane.