Znalezienie pracy w czasach dzisiejszej sytuacji ekonomicznej nie jest łatwe. Ale w przypadku japońskich studentów, nastawiony na rywalizację proces rekrutacji, czyli shukatsu [eng], który rozpoczyna się rok lub wcześniej przed ukończeniem studiów, przekracza wszelkie granice rozsądku.

Rekrutacyjna rapsodia to emocjonalny krótki film animowany, który pokazuje sztywny i pełen przeszkód proces poszukiwania pracy jaki muszą przejść japońscy studenci. Film ten zdobył ogromną popularność i ma już ponad 400 000 wyświetleń.

Film został umieszczony na portalu YouTube 9 marca 2013 roku przez studentkę sztuk pięknych Maho Yoshidę [ja]. Przedstawia zwyczajną beztroską studentkę, która nagle staje przed problemem znalezienia pracy, otoczona tłumem skoncentrowanych, nastawionych na rywalizację i formalnie ubranych sykofantów.

Użytkownik YouTube'a, afas afsa w komentarzu wspomina swoje własne doświadczenia z poszukiwaniem pracy:

afas afsa:
ああこんな感じだったなあ 不気味な就活生の一員になるのは嫌だったけど、内定が無いのも嫌­だった
笑われないよう間違えないよう、見よう見まねで、自分も不気味な­就活生に成り果てた
「就活が下手」という、ただそれだけの理由で、一体どれぐらいの­才能ある若者たちが無能のレッテルを貼られて心を挫かれていった­のだろうと思った

Dokładnie taki właśnie byłem. Nienawidziłem być jednym z wielu w tłumie szukających pracy, ale z drugiej strony nienawidziłem też braku ofert dla siebie. Starałem się nie popełniać błędów, żeby nikt się ze mnie nie śmiał…naśladowałem innych. To przerażające poszukiwanie pracy doprowadziło mnie do takiego stanu. Zastanawia mnie ilu utalentowanym młodym ludziom przypina się łatkę nieudaczników. Ilu z nich ma złamane serce tylko dlatego, że nie posiadają “umiejętności znalezienia pracy”.

Podczas gdy bezrobocie wśród młodych Japończyków nie jest takie wysokie [eng] jak w większości krajów rozwiniętych, wielu komentatorów wyrażało obawy, że to nie ekonomia, ale sztywna struktura społeczeństwa wytworzyła tak kompleksowy i nastawiony na rywalizację system rekrutacyjny:

Bad Apple:
自分を取り繕うだけで社会から認められるという社会構造がまずゴ­ミだな。

Jeśli jedynym sposobem na uznanie społeczeństwa jest ukrywanie kim się naprawdę jest, to ta struktura społeczna jest zgniła, prawda?

blackkitty0312:
日本はこういう社会構造だというのを世界から見てどう思うのか？­

Jeśli taka jest struktura społeczna Japonii, to co musi myśleć sobie o nas świat?

Studenci podczas  rekrutacyjnego spotkania instruktażowego z jedną z firm.
Zdjęcie wykonał Dick Thomas Johnson (CC BY 2.0) 11 grudnia 2011 roku.

kokore012ify:
今の日本社会にはどこか束縛があるような気がする。ビニールハウ­スに閉じ込められたような。これからの日本はもっと自分という人­間を表現できる時代が来るべきだと思っている。動画をうpされた­かた、本当に面白い作品でした。

Odczuwam pewnego rodzaju ograniczenia w dzisiejszym japońskim społeczeństwie. Zupełnie jakbyśmy byli uwięzieni w szklarni. Uważam, że w przyszłości powinien nadejść czas, gdy ludzie w Japonii będą mogli wyrażać swoje człowieczeństwo. Dziękuję osobie, która zamieściła ten film, jest naprawdę ciekawy.

 

Jednak niektórzy komentujący nie zgadzają się ze stwierdzeniem, że proces rekrutacyjny zabija indywidualność:

Mephist007:
就職するという意味を良く考えよう。貴方に給料を払ってくれるの­は、貴方を拘束しているからじゃない。また自分が利益を作り出せ­る人間であれば会社に所属する必要はない。もはや「働いたら働い­た分お金がもらえる」という仕事は存在しない。たとえ数年は無理­でも、将来会社の利益を作り出せる人材であると思ってもらえれば­、会社は貴方を雇用します。貴方と会社は対等なのです。

Pomyślmy o znaczeniu złowa “praca”. Jeśli wypłacam ci pensję, to nie dlatego że chcę cię zniewolić. Ludzie, którzy potrafią sami wytworzyć dla siebie profity nie potrzebują przynależeć do żadnej firmy. Nie ma już takiej pracy, w której dostajesz pieniądze odpowiednio do tego co przepracowałeś. Nawet jeśli nie stanie się to w ciągu kilku najbliższych lat, to jeśli firma uzna, że dana osoba będzie w stanie zapewnić jej w przyszłości zyski, to ją zatrudni. Ty i firma jesteście równi.

aiueoribabaable:
この動画はよくできていると思います。ただ、「就活はやっぱり馬­鹿らしい」みたいなコメントはどうかと。いままでの受験だって偏­差値という画一的な価値観に自分を合わせる作業だったし、社会っ­てそういうものでは？？
それに就活生に同じように求められている社会の基礎的なマナーで­あって（だって茶髪・長髪で面接に行くのはおかしいでしょう）、­その上に個性はいくらでも築けるよ。

Myślę, że ten film jest bardzo dobrze zrobiony. Ale nie przemawiają do mnie komentarze w stylu “Poszukiwanie pracy jest głupie”. Do tej pory musieliście dostosować się do jednakowych dla wszystkich egzaminów, więc czemu inaczej miałoby być w społeczeństwie?

Takie same standardy społeczne są wymagane od studentów poszukujących pracy (dziwne byłoby gdyby ktoś poszedł na rozmowę kwalifikacyjną z ufarbowanymi lub długimi włosami, prawda?). Poza tym można wyrażać swoją indywidualność jakkolwiek się chce.

Użytkownik YouTube'a posaburo poszedł nawet o krok dalej i zaproponował, aby studenci przestali myśleć szablonowo:

posaburo:
“模範解答のある社会から、模範解答の無い社会に出るにあたって戸­惑う学生。 就活にあたって「こうしなければ」と思っている時点で「模範解答­社会=学校」から
抜け出せていない。人の真似をしていたらビジネスはできないよん”

Ponieważ studenci są uczeni w szkołach jedynie “prawidłowych odpowiedzi”, to przy starciu z prawdziwym światem nie wiedzą co mają robić, bo tu nie ma szablonów. Kiedy szukają pracy uważają, że muszą znaleźć “dobrą odpowiedź” i nie są w stanie uciec od szkolnej mentalności. Nie można robić interesów jedynie naśladując innych, prawda?