Kadr z czołówki filmu dokumentalnego. (Fot. Twitter via Roman Borisovich)

Nowy, mocno uderzający reportaż From Russia With Cash pokazuje jak brudne pieniądze pochodzące z Rosji i innych miejsc są prane na ekskluzywnym londyńskim rynku nieruchomości. Debiutując 8 lipca na brytyjskim Channel 4, dokument wywołał już międzynarodową kampanię by zreformować prawa własności w Zjednoczonym Królestwie.

Reportaż pokazuje ekipę tajnych reporterów kupujących za grube miliony dolarów apartamenty w Londynie. Roman Borisovich, rosyjski działacz prowadzący kampanię przeciwko korupcji, wciela się w postać „Borysa”, który twierdzi, że jest wysokiej rangi urzędnikiem rosyjskiego Ministerstwa Zdrowia. Natalia Sedletska, ukraińska reporterka śledcza (słyna z YanukovychLeaks), odgrywa rolę jego kochanki „Nastii”.

Selfie made during secret filming at the London luxury apartment for Channel4 film #FromRussiaWithCash @danreed1000

— Natalia Sedletska (@natasedletska) Lipiec 8, 2015

Selfie wykonane podczas potajemnego filmowania luksusowego apartamentu w Londynie dla Channel4 #FromRussiaWithCash @danreed1000 pic.twitter.com/0PwWMbnIHZ

Podczas oglądania pięciu apartamentów, których cena opiewa na około od 4,5 do 23,5 milionów dolarów, para spotyka się z wieloma agentami nieruchomości z najlepszych firm londyńskich, i potajemnie nagrywa spotkania.

Za każdym razem, na początku „Nastia” udaje zauroczenie miejscem. Następnie „Borys” prosi agenta na bok mówiąc mu, że zakupiłby nieruchomość, ale zaznacza, aby umowa przebiegała anonimowo. Borys wyjaśnia, że to będzie zakup za pieniądze pochodzące z budżetu państwa i nie chce, aby w Moskwie ktokolwiek łączył ten zakup z dziurą w budżecie. „Po każdym kontrakcie [Ministerstwa Zdrowia] wpada trochę do mojej kieszeni” Borys mówi to każdemu agentowi nieruchomości, grając według zaplanowanego scenariusza. „Nie trzeba dodawać, że pieniądze na to mieszkanie pochodzą z budżetu rządowego. [Dlatego] dyskrecja jest absolutnym priorytetem.”

W każdym momencie nagrywania, agenci wydają się chętni do kontynuowania sprzedaży, od której prowizja dla nich mogłaby netto wynosić od 100,000 do 500,000 dolarów. Niektórzy z agentów polecają nawet kancelarie prawne specjalizujące się w zatajaniu tożsamości kupującego i poinformuje “Borysa” jak uniknąć potencjalnych problemów prawnych. W Zjednoczonym Królestwie, prawo wymaga od agentów nieruchomości zgłaszania „ raportów o podejrzanej aktywności” do Narodowej Agencji przeciwko Przestępczości jeśli sądzą, że pieniądze użyte do zakupu nieruchomości mogłyby być pozyskane z nielegalnych środków.

Ben Judah, brytyjski dziennikarz, jeden z ludzi odpowiedzialnych za film, poinformował RuNet Echo o projekcie. „Wpadłem na ten pomysł [From Russia With Cash] z producentem Tomem Costello w londyńskim nocnym autobusie. Niestety nie byliśmy zaskoczeni [nie znalezieniem nawet jednego uczciwego agenta nieruchomości]: prowadziliśmy badania odnośnie prania brudnych pieniędzy na rynku londyńskich nieruchomości przez miesiące. Co najmniej 57 miliardów funtów (88,7 miliardów dolarów) tyle warte jest pranie brudnych pieniędzy, które odbywa się na terenie Londynu i Zjednoczonego Królestwa rocznie, lub 3.6% PKB, gdzie zakurzone wiktoriańskie cegły stały się walutą rezerwową globalnej korupcji.”

Chido Dunn z antykorupcyjnej grupy Global Witness wyjaśnia mechanizm prania brudnych pieniędzy za pomocą droższych nieruchomości. „Skradzione miliardy nie mieszczą się pod materace, ludzie kradną je tylko wtedy jeśli istnieje bezpieczne miejsce do ich przechowania, a brytyjski rynek nieruchomości zapewnia tę bezpieczną przystań”, mówi Dunn w filmie. „Londyn, faktycznie światowa stolica prania brudnych pieniędzy.” Global Witness poprzednio zwróciła uwagę na ten problem, m. in. w raporcie Blood Red Carpet. To uwydatniło sprawę rezydencji Surrey, wartej 5.5 miliona dolarów, przypuszczalnie należącej do syna byłego prezydenta Kirgistanu, który został skazany za korupcję i próbę zabójstwa obywatela Wielkiej Brytanii po ucieczce ze swojej ojczyzny w 2010 roku.

Zgodnie z zamierzeniami odtwórców, From Russia With Cash wywołała wiele dyskusji na temat jak Londyn umożliwia korupcje na całym świecie i również pomogło zainicjować kampanię na rzecz zreformowania brytyjskiego prawa własności. Po wyemitowaniu dokumentu, hashtag #FromRussiaWithCash stał się popularnym tematem na Twitterze. Early Day Motion (EDM) inspirowany filmem został wprowadzony do Izby Gmin Brytyjskiego Parlamentu. EDM jest to formalny wniosek, który członkowie Parlamentu mogą przedłożyć by zwrócić uwagę na tę sprawę. 30 Parlamentarzystów już podpisało się pod EDM 275:

Early day motion 257: PRANIE BRUDNYCH PIENIĘDZY NA LONDYŃSKIM RYNKU NIERUCHOMOŚCI

Z tego domu pochodzi ostatni kadr From Russia with Cash emitowanym na Channel 4; wyraża zaniepokojenie że wpływy z korupcji są prane na Londyńskim rynku nieruchomości przez użycie anonimowych spółek; i zalecają aby przejrzystość korporacyjna była wymagana przez Wydział ksiąg wieczystych tak aby każda zagraniczna firma mająca zamiar otrzymać tytuł własnościowy w Zjednoczonym Królestwie podlegała tym samym standardom przejrzystości, co zarejestrowane brytyjskie spółki, miałoby to chronić Londyn i inne lokalizacje przed staniem się bezpieczną przystanią dla kwitnącej korupcji.

Rosjanie również przyłączyli się do kampanii zrobienia porządku na Londyńskim rynku nieruchomości, a tym samym wskazali na korupcję w samej Rosji. Alexey Navalny, opozycjonista polityczny, opublikował odwołanie w internecie wzywając Rosjan do tweetowania na brytyjskich członków Parlamentu, wzywając ich do poparcia EDM 275.  W poście, zespół Navalnego do walki z korupcją, wskazuje również na dwóch anonimowych właścicieli, Londyńskich apartamentów wartych wiele milionów, którzy według nich są synami dwóch wpływowych członków kręgu prezydenta Putina, Vladimira Yakunina i Borysa Rotenberga.

Будет очень полезно, если вы напишите пару вежливых твитов членам британского парламента. Вроде таких. pic.twitter.com/FWQIaz1FyZ

— Alexey Navalny (@navalny) July 17, 2015

To będzie bardzo pomocne jeśli napiszesz kilka ciepłych tweetów do Brytyjskich członków Parlamentu. Polub to.

„Jesteśmy zachwyceni, że Navalny dołączył do kampanii”, Ben Judah powiedział RuNet Echo. „Jednym z najskuteczniejszych instrumentów jakie ma do dyspozycji działacz kampanii jest zawstydzanie, a ikona rosyjskiej opozycji tweetująca do Brytyjskich członkach Parlamentu, że są „Krwawą Rezydencją” jest bardzo skuteczną metodą. Członkom parlamentu, otweetowanym przez niego, trudno będzie o tym zapomnieć. Uważamy, że to działa, jak każdy mały krok ku utrwaleniu w członkach Parlamentu przekonania, że to poważny problem. Jest to jedyny dosadny sposób aby im uzmysłowić, że rola Londynu w korupcji przy praniu brudnych pieniędzy ta „grabieżcza maszyna” wywołuje tylko złość w Rosjanach.

Judah powiedział, że twórcy dokumentu skupili się na „kontynuowaniu aktywizmu” i przemyceniu zestawu ukierunkowanych zaleceń politycznych, które są opracowywane we współpracy z Global Witness i Transparency International. „Naszym jedynym kluczowym celem jest ukrócić możliwość anonimowego zakupu nieruchomości na terenie Zjednoczonego Królestwa: metoda, który umożliwia grabieżcom w Krasnojarsku i Doniecku zamienić ich brudne pieniądze na cudowny majątek w Londynie,” powiedział Judah. Dodał, że brytyjscy pomocnicy premiera David Cameron widzieli propozycje polityków i teraz ją rozważają.