Japonia: Tu nie bierze się wolnego
Bezczynnie leżeć w cieniu parasolki na plaży, być turystą i przechadzać się z przewodnikiem w ręku po ulicach nieznanego miasta, albo po prostu relaksować się w domu ciesząc się wolnym czasem. To chyba najczęstsze sposoby spędzania wakacji. Jednak wielu Japończyków odmawia sobie tego każdego roku, by opuścić jak najmniej dni w pracy.
Według badania przeprowadzonego przez Expedia Japan, które badało sytuację „Pozbawienia urlopu” [jap.] w 11 rozwiniętych krajach, japońscy pracownicy biorą 7,9 dnia wolnego rocznie. Japonia z 15 płatnymi dniami urlopu rocznie jest krajem o najmniejsze liczbie dni wolnego, zaraz za USA. Jednak jest na pierwszym miejscu w niewykorzystanym zwolnieniu zdrowotnym.
Pośród przyczyn takiej sytuacji są presja i niepokój wywołany kryzysem gospodarczym oraz środowiskiem pracy, gdzie nieliczni mają odwagę wzięcia wolnego, chcą bowiem uniknąć „przysparzania kłopotów swoim kolegom” przez dodanie im pracy.
Propozycja zastąpienia staromodnej wiadomości POZA BIUREM autorstwa Luisa Gosalbeza. Na Licencji CC
Anonimowy biznesmen z Hatenalabo dzieli się swoim doświadczeniem [jap.] jako przełożony z upoważnieniem do przydzielania urlopu młodszym kolegom. Od kierownictwa po dyrektorów mniejszych oddziałów: nikt nie chce wziąć odpowiedzialności za powiedzenie „tak” koledze, który chce wykorzystać wolne, które przysługuje mu w umowie. Starsi pracownicy nie biorą wolnego, wiec i nowi nie chcą. Oto praktyka!
入社して半年ばかりたった男の子が、「来月友達と旅行行くんで１週間休んでもいいですか？」とかいってきた。
急にそんなこと言い出したから「ちょっと、さすがに一週間は無理でしょ」って注意したら、酷く怯えたような、物悲しいような恐ろしい顔で私のこと見てたけど、今考えるもっととソフトな言い方すればよかった。
とくに立て込んだ予定も入ってなかったから休ませてあげたい気持ちもないことはなかったけど、そんな習慣はなく、そもそもだれも有給休暇を消費しない社内環境で、上司や他の同僚が聞き耳立ててる状況ではやっぱり無理だよ。そんな恐い顔しないでよ。
あっても使えなくてさらにへんな罪悪感を植えつけるような制度なら最初から無くなって欲しいよ。
Facet, który dopiero sześć miesięcy temu został zatrudniony zapytał mnie: „W przyszłym miesiącu chcę podróżować z przyjaciółmi- mogę mieć tydzień wolnego?
„Tydzień- to niemożliwe, będziesz musiał to zrozumieć!” Odpowiedziałem, gdy jego pytanie padło ni z tego ni z owego. Spojrzał na mnie ze smutną i przerażoną miną. Powinienem był powiedzieć to delikatniej. […] Nie było żadnych planów i nie to, że nie chciałem, by wizą wolne, ale w naszym przedsiębiorstwie nie praktykujemy tego. Po pierwsze, środowisko pracy w naszym przedsiębiorstwie jest takie, że nikt nie wykorzystuje płatnego urlopu w całości. Dodatkowo, przełożeni i koledzy z pracy wokół przysłuchiwali się naszej rozmowie. Nie byłem w stanie powiedzieć tak. Nie stawia się takich kwestii…Mamy system z płatnym czasem, który nie jest do użytku i wzbudza poczucie winy na szczycie.
Lepiej nie mieć żadnego systemu.
Inne najnowsze badanie [ang.] dotyczące odmawiania wolnego przeprowadzone przez Ipsos i Reuters w 24 krajach na całym świecie ujawniło, że tylko 33% japońskich pracowników decyduje się na wykorzystanie swoich należności. Francja była pierwsza z 89%.
Sasa, biznesmen, wyznaje [jap.], że także w jego firmie ludzie pomyślą dwa razy zanim poproszą o kilka dni wolnego, ponieważ mogą narazić się swoim kolegom.
sasaの周りでも有給なんて、あってないようなもの。取れない風潮がある。
残業しないで帰ろうとすると、えっ？まさか帰るわけじゃないよね？という雰囲気で言葉をかけられる。
Czas płatny w moim środowisku jest czymś, co istnieje, ale nie naprawdę. Generalny klimat jest taki, że nie możesz go wziąć.
Nawet, jeśli próbujesz normalnie wyjść na koniec dnia, bez pracowania w nadgodzinach ludzie będą mówić do ciebie z oskarżycielską nutą „Co? Chyba naprawdę nie wychodzisz teraz, prawda?”
Brak regulacji prawnych zwolnień chorobowych w Japonii [ang.] zmusza wielu pracowników do wykorzystania prawa do płatnego zwolnienia w przypadku choroby. Jest to również powód, dla którego wiele ludzi woli nie wykorzystywać wszystkich dni wolnego, które uzbierali obawiając się, że mogą już nie mieć żadnego kiedy nie będą mogli pracować z powodów problemów ze zdrowiem.
H.N., Japończyk na obczyźnie, który pisze bloga nazwanego wprost kusoshigoto „gówniana praca”, nie ma litości dla japońskiego systemu pracy i krytykuje go [jap.] zarówno za brak rządowych regulacji jak i wzbudzania poczucia winy i presji społecznej.
正直、sick leave（病欠給）がない国ってのは聞いた事がない。特に日本は先進国、経済大国wとか言っておきながらsick leave（病欠給）すら定められてなくて、病気で休んだら有給が削られるなんてエグ過ぎるだろ？ これはクソ会社の問題って言うより傲慢な国の問題かも な。仕事絡みのストレスでウツ病なったり、過労死や過労自殺など世界でも類を見ないような社会問題が頻発してるのに見ないふり、聞こえないふりか？ 連日 終電ギリギリまで働かせておいて「体調管理も仕事のうちw」って言ってるのと同じレベルでクソだな。
Szczerze, nie słyszałem o kraju, który nie ma przepisów mówiących o zwolnieniu chorobowym! W szczególności Japonia, która chełpi się tytułem rozwiniętego kraju i bycia jedną z największych sił ekonomicznych, nie ma praw regulujących należność zwolnień. Jeśli nie idziesz do pracy, bo jesteś chory, ten czas zostanie odjęty od czasu płatnego urlopu wypoczynkowego. Czy nie jest to całkowicie okropne? W cale nie stanowi to problemu w jednoosobowej, gównianej firmie, ale jest problemem aroganckiej kultury biznesowej w całym kraju.
Czy udają, że problemy socjalne związane z warunkami pracy, takie jak depresja wywołana przez stres lub śmierć i samobójstwa z przepracowania (problemy, które są niespotykane w innych krajach) nie istnieją? „Ci w zarządzie, zmuszający ludzi do pracowania aż niemal nie zdążą na ostatni pociąg do domu mają czelność by mówić „kontrola zdrowia jest częścią pracy” są częścią problemu tego gównianego systemu.
H.N. kontynuuje swoją polemikę i kwestionuje [jap.] japońską etykę pracy.
本来、仕事は生活するための手段に過ぎないのに、日本ではいつの間にか仕事自体が目的になってしまっているんだよな。諸外国では当たり前のwork to live（生きるために働く）の価値観が、live to work（働くために生きる）にすり替わってるんだから。
Choć praca zawsze była środkiem do życia, Japończycy widzą teraz w pracy cel sam w sobie. Podczas gdy w innych krajach ludzie „pracują, by żyć”, w Japonii wartości są diametralnie odmienne, i wydaje się, że „żyją, by pracować”.
