Japonia: Netizeni rzucają cień wątpliwości na plakat o tematyce antynuklearnej

Ten artykuł jest częścią relacji specjalnych z Trzęsienie ziemi w Japonii 2011.

Antynuklearny plakat zaprojektowany przez Makoto Wada'ę, japońskiego ilustratora, wywołał debatę na temat wieloaspektowego wpływu sztuki wizualnej.

11-ego marca 2011 Japonię nawiedziło największe w historii trzęsienie ziemi i spowodowało falę tsunami, która nieodwracalnie uszkodziła Elektrownię Atomową Fukushima Daiichi. W trakcie zabezpieczania elektrowni, ogromne ilości substancji radioaktywnych rozprzestrzeniły się na pobliskim terenie.

Plakat przedstawia matkę i chłopca z elektrownią w tle (obraz w wysokiej rozdzielczości można obejrzeć na oficjalnej stronie). Żółte cząsteczki z przerażającymi twarzami spadają z ciemnego nieba, podczas gdy matka mocno przytula chłopca, żeby chronić go od skażenia.

Earthquake and tsunami damaged-Fukushima Dai Ichi Power Plant, Japan by DigitalGlobe-Imagery, on Flickr (CC BY-NC-ND 2.0).

Trzęsienie ziemi i tsunami uszkodziło Elektrownię Fukushima Dai Ichi, Japonia, wyk. DigitalGlobe-Imagery, z Flickr (CC BY-NC-ND 2.0).

Plakat miał być wykorzystany podczas Wystawy Plakatów Antynuklearnych [ja] trwającej w Tokio przez 10 dni w listopadzie 2011. Wielu autorów wzięło udział w tym przedsięwzięciu: wystawiono 228 plakatów z Japonii i 13 plakatów z innych krajów.

Wymieniony plakat przykuł uwagę użytkowników Twittera, kiedy kenaday zamieścił go na Twitpic. Ogólny ton komentarzy na jego stronie Twitpic jest pozytywny.

Chiyuky wyraża[ja] jej wdzięczność:

「和田誠さんの反原発ポスター」素晴らしい。この1枚は私の背中をおしてくれた。ありがとうございます。

“Plakat antynuklearny Makato Wada'y.” Genialny. Ten obraz pozwolił mi zrobić krok do przodu. Bardzo Ci dziękuję.

deepoperation przyznaje [ja], że plakat obrazuje obawy ludzi z Fukushimy:

私は3/16まで原発45km地点に残ることを余儀なくされたが、続く水素爆発、がなる市の宣伝カー、降雨、フォールアウト、鳴り止まぬ電話、この絵は個人では如何とも対応し難い当時の心境を端的に物語ってくれる。

Zmuszono mnie do zostania w odległości 45 km od elektrowni do 16 marca. Kolejne wybuchy wodoru, komunikaty publiczne wykrzykiwane z samochodów jeżdżących po mieście, opady deszczu, opady radioaktywne i ciągłe dzwonienie telefonów wydawało się nie mieć końca. Ten obraz doskonale wyraża moje uczucia z tamtego okresu, kiedy czułem się bezsilny jako jednostka.

Jednak w momencie, kiedy plakat zaczął krążyć po sieci, wśród netizenów pojawiły się oznaki irytacji. phoque uważa, że ten motyw jest oklepany [ja]:

和田誠という人は日本を代表するグラフィックデザイナーで、生きるレジェンドみたいな偉人なんですが、であると同時に現役バリバリの第一線の人でもある。その人のポスター。

いい絵だと思いますよ。実際、自分の部屋に貼りたいくらい。もしこれが反原発のポスターでないのなら。降っているのが雪ならば。

だけど、これが反原発なり脱原発なりのプロパガンダとして描かれたものだとしたならば話は別です。あまりにも陳腐ではないですか、これ。

幼子を守る母の姿、っていうのは古今東西描き継がれたテーマですが、それは人間の根幹にかかわることなので、「使い古された」とか「手垢がついた」とかそういう意味で「陳腐」なのではありません。
反原発だか脱原発だかを描くのに「幼子を守る母の姿とそこへ降り注ぐ死の灰」っていうモチーフを持ってくるのは、正直な話、扇情的に過ぎるというか安直すぎるというか、和田センセ、なんかずいぶん手近なところに飛びついてやっつけで仕事しちゃったんじゃないか、みたいに感じたのです。そして、そういう扇情的で安直なモチーフを持ってきたというところに、和田センセの反原発というか脱原発に対する理解の浅さが、図らずも露呈しちゃったってことではないのかと。

Makoto Wada jest jednym z najsławniejszych grafików w Japoni. Jest żyjącą legendą, ale wciąż pozostaje aktywny w swojej dziedzinie. To jest jego plakat. Myślę, że to naprawdę dobra praca. Mógłbym powiesić sobie taki w pokoju, pod warunkiem, że nie byłby to plakat antynuklearny, a drobinki spadające z nieba byłyby śniegiem.

Jeżeli jednak jest to część ideologicznej propagandy wspierającej ruch antynuklearny lub denuklearyzację, to zmienia całkowicie postać rzeczy. Czy nie wydaje się za bardzo oklepany?

Matka chroniąca dziecko jest motywem malowanym przez ludzi we wszystkich epokach i kulturach, jednak myśląc “oklepany”, nie mam na myśli “nadużywany”. Ten temat przedstawia istotę człowieczeństwa.

Użycie motywu “postaci matki chroniącej małe dziecko przed spadającym śmiercionośnym pyłem” w celu zobrazowania idei antynuklearnej lub denuklearyzacji jest, szczerze mówiąc, czymś zbyt emocjonalnym lub zbyt prostym. Odniosłem wrażenie, że “Wziął Pan na tapetę jeden temat i odwalił szybką robotę, nieprawdaż Panie Wada?” Domyślam się, że fakt wyboru tego bardzo emocjonującego i łatwego motywu przypadkowo ujawnia, jak płytkie pojęcie posiada na temat ruchów antynuklarnych i denuklearyzacji.

yotayotaahiru sugeruje [ja], że symbol bezbronnej matki może nieść ze sobą negatywny wydźwięk:

たった一人で我が子を抱いてうずくまる母の図はあまりにも無力だ。そして、この表現そのままの状況にある人もきっといらっしゃる。支援が必要なのは大前提なのだけど、「被害者の象徴」のようになってしまうと、当事者の内包する力を奪ってしまいかねない。

Obraz matki pochylającej się nad własnym dzieckiem w samotności, stawia ją w pozycji całkowitej bezsilności. Na pewno są osoby żyjące w podobnej sytuacji. Oczywiście potrzebują wsparcia, ale jeżeli staną się “symbolami ofiar”, mogą poczuć, że odebrano im wewnętrzną siłę.

Kenichi Sakamoto również jest zaniepokojony [ja] sugestywnością tego plakatu:

和田誠の反原発ポスターを見た。原発周辺で放射能が母子に降りかかっている図柄で印象的。でも、この絵で福島のお母さん達はどれほど不必要に恐い思いをするんだろう。原発については科学的に議論すべきで、こういった叙情的手段での世論喚起は不要だろう。http://twitpic.com/8epyct

Zobaczyłem plakat antynukearny Makoto Wada'y. Obraz radioaktywnych substancji spadających na matkę z dzieckiem w pobliżu elektrowni atomowej z pewnością porusza, ale nie mogę przestać myśleć o niepotrzebnym strachu, który ten plakat wywołuje w głowach matek żyjących w Fukushimie. Sprawy związane z energią atomową powinny być dyskutowane w sposób naukowy i nie ma tutaj miejsca na agitację strony emocjonalnej.

Następnie opisuje reakcję [ja] znajomej z Fukushimy:

福島の知り合いは小さなお子さんを持つお母さん。避難しなければならない区域ではありませんし、仕事を辞めて福島を離れるわけにはいきません。様々な情報が飛び交う中で不安を抱えて生活していましたが、それでも気丈に頑張っていました。その彼女から急に取り乱した声の電話が入りました(続く)

Mam znajomą w Fukushimie, która jest matką małego dziecka. Nie mieszka w strefie ewakuacyjnej i nie może zwolnić się z pracy, żeby opuścić Fukushimę. Żyje w niepokoju, bombardowana informacjami z każdej strony, ale wciąż nieustępliwie chce tam pozostać. Zadzwoniła do mnie niespodziewanie. Była bardzo zaniepokojona. (Ciąg dalszy)

よくよく聞くと、あの絵を見てパニックを起こしてしまったとのこと。積もりに積もっていた不安が底知れない恐怖として一気に吹き出してしまったようです。見た方は分かると思いますが、あの絵「反原発の聖母子像」は傑作です。人の心を揺り動かさずにはおかないインパクトがある(続く)

Przysłuchiwałem się jej uważnie i wywnioskowałem, że wzbiera w niej poczucie paniki, kiedy patrzy na ten plakat. Dla wszystkich, którzy widzieli ten obraz, jest jasne, że jest on dziełem sztuki. Jego oddziaływanie jest tak ogromne, że dogłębnie porusza każdego, kto na niego patrzy. (Ciąg dalszy)

Ten artykuł jest częścią relacji specjalnych Trzęsienie ziemi w Japoni 2011.

Rozpocznij dyskusję

Autorzy, proszę Zaloguj »

Wskazówki

  • Wszystkie komentarze są moderowane. Nie wysyłaj komentarza więcej niż raz, gdyż może to zostać zinterpretowane jako spam.
  • Prosimy, traktuj innych z szacunkiem. Komentarze nieprzywoite, obraźliwe lub atakujące inne osoby nie będą publikowane.