Sapana Roka Magar w trakcie wywiadu jakiego udzieliła Harihar Adhikari. Screenshot pochodzący z  YouTube video autorstwa Marga Darshan.

BBC umieściło Sapanę Rokę Magar, będącą 18-letnią pracownicom krematorium z Nepalu, na swojej corocznej liście 100 Kobiet roku 2020, będącym rankingiem inspirujących i wpływowych kobiet z całego świata.

Sapana współpracuje z Centrum Zarządzania i Rehabilitacji Bezdomnych, będącą nepalską organizacją charytatywną udzielającą pomocy osobom bezdomnym. Od trzech lat Sapana i jej zespół zapewniają tradycyjne hinduskie obrzędy pogrzebowe dla porzuconych i niezidentyfikowanych zmarłych.

Ponieważ COVID-19 nieproporcjonalnie dotyka bezdomnych w nepalskich miastach, praca Sapany stała się kluczowa dla tej podatnej na epidemię części społeczeństwa, która tak często jest pozbawiona godnego pochówku.

Po tym jak zespół Sapany zidentyfikuje i zbierze ciała zmarłych z ulic lub kostnic, wysyła je na sekcję zwłok do szpitali. Jeśli ciało pozostaje nieodebrane przez 35 dni, organizacja zabiera je do krematorium i odprawia Dagbatti – tradycyjny rytuał pogrzebowy w hinduskiej religii.

Rytuały Dagbatti są zwykle odprawiane przez męskich członków rodziny zmarłego. Jednak Sapana samodzielnie przeprowadziła rytuały dla setek porzuconych ciał w Pashupati Aryaghat (miejsce kremacji), nad brzegiem rzeki Bagmati w Katmandu, będącym stolicą Nepalu.

Sapana urodziła się w rodzinie należącej do klasy średniej, w małej wiosce w dystrykcie Myagdi w Nepalu, w prowincji Gandaki. Mówi, że była błyskotliwą uczennicą w okresie dzieciństwa i latach młodości. W wieku 14 lat przeprowadziła się do Beni, największego miasta dystryktu Myagdi, aby kontynuować naukę – i wtedy jej życie gwałtownie się pogorszyło.

Wyszła za mąż za nastoletniego chłopca wbrew woli rodziców. Związek rozpadł się już po kilku miesiącach i Sapana została odrzucona przez rodzinną wioskę. Zdystansowała się od swojej rodziny i stała się bezdomna.

Mieszkając na ulicy, poznałą Centrum Zarządzania i Rehabilitacji Bezdomnych, po czym rozpoczęła z nim współpracę. Sapana nazywa teraz prezesa organizacji Dinesh Jung Basnet swoim ojcem chrzestnym.

Kwestionowanie stereotypów opartych na płci

Role płciowe w Nepalu są nadal surowe, gdzie kobiety generalnie powinny zajmować się gospodarstwem domowym i opieką nad rodziną. Pandemia pogorszyła nierówności na tle płciowym w kraju jeśli chodzi o edukację, zatrudnienie i dochody.

W religii hinduistycznej, kobietom nie wolno przebywać na terenach kremacji. We wsiach tylko męscy członkowie rodziny mogą uczestniczyć w obrzędach pogrzebowych.

Tymczasem sprawując obrzędy pogrzebowe dla ludzi, których ciała zostały porzucone, Sapana wykonuje pracę, której większość mężczyzn by nie zaakceptowała.

Nepalscy użytkownicy mediów społecznościowych byli podekscytowani, widząc Sapanę na liście BBC, co zapoczątkowało falę gratulacji dla jej osoby.

Niezależny pisarz Dil Nisani Magar napisał na Twitterze:

You may have had a lot of pain, stress and problems while working, but this news has definitely made all Nepalis happy. Supana Baini, congratulations to you, you are a source of inspiration for the youth. https://t.co/yHnMako5Qm

— Dil Nisani Magar (@dil_nisani) November 24, 2020

Sprawowanie takiego zawodu mogło sprawić ci dużo bólu, stresu i problemów, ale ta wiadomość zdecydowanie ucieszyła wszystkich Nepalczyków. Supana Baini, gratuluję, jesteś źródłem inspiracji dla młodzieży.

Pedagog Santosh Upadhyaya napisał na Twitterze:

I am so happy to see the name of at least one Nepali among the list of a hundred women published by the BBC for 2020. Congratulations Ms. Sapana Roka Magar. we are proud of you. https://t.co/svburWqFzx

— Santosh Upadhyaya (@santoshdhungel9) November 25, 2020

Bardzo się cieszę, że przynajmniej jedna obywatelka Nepalu znalazła się na liście stu kobiet opublikowanej przez BBC na rok 2020. Gratulacje, pani Sapana Roka Magar. Jesteśmy z ciebie dumni.

Młoda aktywistka Nikita Bhusal napisała na Twitterze:

After becoming homeless for three months, Sapana travelled to Kathmandu where she became involved in an organisation that cremates unclaimed bodies.
More power to you Sapana Roka Magar for being BBC's 100 influential women of the year#BBC100Women https://t.co/jZlyHYW50X pic.twitter.com/QaeXuTsMuo

— Nikita Bhusal (@bhusalnikita) November 25, 2020

Po trzech miesiącach bezdomności, Sapana udała się do Katmandu, gdzie została zaangażowana w organizację, która dokonuje kremacji porzuconych ciał. Dużo wytrwałości dla Ciebie Sapana Roka Magar za bycie jedną ze 100 wpływowych kobiet roku BBC #BBC100Women.

Były zastępca sekretarza generalnego ONZ i zastępca dyrektora wykonawczego UNICEF napisał na Twitterze:

Bless you, Sapana Roka Magar for your noble efforts. What an amazing turn in life! https://t.co/rk6bneGDoA https://t.co/pXCV139GfL

— Kul Chandra Gautam (@KulCGautam) November 25, 2020

Bądź pozdrowiona Sapana Roka Magar, za twoje szlachetne wysiłki. Cóż za niesamowity zwrot w życiu!

Przedsiębiorca Kushal Sundar Shrestha skarżył się, że Nepal zauważył Sapanę dopiero po otrzymaniu tytułu BBC:

Technically, as a country I don’t know where we lack to recognize these Heroes and their actions, but next day it gets noticed in @BBC and we start to acknowledge and congratulate them. Hats off Sapana Magar and to all the women who made difference to their society and country.

— Kushal Sundar Shrestha (@iamkushal) November 28, 2020

Technicznie rzecz biorąc, jako kraj nie wiem dlaczego nie zauważamy tych Bohaterów oraz ich działań, ale następnego dnia zostaje to zauważone w @BBC i zaczynamy ich doceniać i gratulować. Czapki z głów przed Sapana Magar i wszystkimi kobietami, które zmieniły swoje społeczeństwo i kraj.

W 2019 roku Bonita Sharma, przedsiębiorca społeczny z Nepalu, znalazła się również na liście 100 kobiet BBC w kategorii wiedza.