Zdjęcie grupy “Facsdis Haiti LGBT” z Facebooka. Użyto za zgodą.
Z końcem czerwca br. prezydent Haiti, Jovenel Moise, wydał dekret dotyczący nowelizacji kodeksu karnego [1]. Pierwszy raz w historii tego kraju, dyskryminacja dotycząca orientacji seksualnej może stać się karalna. Co więcej, jeszcze przed nadejściem lipca wprowadzono kolejne rozporządzenie [2], mające pozwolić osobom transpłciowym na posługiwanie się dowodami tożsamości z odpowiednią, wybraną przez siebie płcią.
Zmiany w kodeksie karnym, które wejdą w życie w 2022 roku, doprowadziły do głośnych wystąpień miejscowych konserwatystów. Argumentują oni, że homoseksualizm i prawa społeczności LGBTQI+ to część obcych, zagranicznych wpływów.
Tymczasem Haitańska Konferencja Biskupów, uważnie śledząca ogłoszenie nowych zmian we wspomnianym kodeksie, potępiła [3] zadekretowany projekt. Hierarchowie podkreślili, że wywodzi się on z “nowego, imperialistycznego i neokolonialnego sposobu myślenia” i wezwali rząd do “zajęcia się prawdziwymi problemami Haitańczyków” zamiast “importowania zagranicznych wartości wywodzących się spoza naszych najlepszych tradycji”.
Federacja Protestancka Haiti i Shekinah, reprezentująca dwa główne odłamy haitańskiej diaspory, odniosła się do całej sprawy, wystosowując podpisaną przez ponad 130 000 osób petycję [4], zatytułowaną “Odwróćmy legalizację dziecięcej prostytucji, kazirodztwa, bestialstwa i homoseksualizmu na Haiti”.
Powiązanie homoseksualizmu z obcymi wpływami jest mocno zakorzenione w mentalności mieszkańców Haiti. Niektórzy z nich postrzegają ochronę podstawowych praw osób LGBTQI+ jako część strategii politycznej zagranicznych mocarstw.
W czerwcu 2020 roku mieszkańców Haiti zszokował opublikowany przez Ambasadę Kanady tweet [5], zwracający uwagę na tęczową akcję Pride Month [6]. Udostępnione przez kanadyjską placówkę dyplomatyczną zdjęcie przedstawia flagę LGBTQI+, powiewającą na dziedzińcu stolicy Haiti, Port-au-Prince. Według Auguste'a D’Meza, wykładowcy Université d’État haïtienne (Uniwersytet Państwowy Haiti), wznosząc flagę reprezentującą ruch społeczny, Kanada naruszyła Konwencję Wiedeńską [7]. Gorąca debata, [8] dotycząca treści udostępnionych przez kanadyjską placówkę, rozgorzała również na Twitterze.
Jeden z użytkowników podzielił się poglądem, że homoseksualizm na Haiti wspierają zagraniczne siły [9]: “Udajemy, że nie widzimy jak Ambasada Kanady, używając mentalnej kolonizacji, niszczy to, co ostało się z rodzinnych wartości w naszym kraju. Skoro biały jest gejem, to i my musimy być gejami.”
Fè komsi ou pa wé ambassad canada ap krazé ti sa ki rété kom valeu familial nan pays a Colonisation social. blan masisi fok li fè nou masisi tou.epi Lesly Maniga te dil kom haitien anvi esclav lap dako li pap di anyen.kompotman yon groupe social paka imposab ak tout societe a pic.twitter.com/SbjOHWSiiI [10]
— Jean Tholbert Alexis (@TholbertJean) October 25, 2018 [11]
Udajemy, że nie widzimy jak Ambasada Kanady, używając mentalnej kolonizacji, niszczy to, co ostało się z rodzinnych wartości w naszym kraju. Skoro biały jest gejem, to i my musimy być gejami. Jak powiedział Lesly Manigat [były prezydent Haiti]: Haitańczyk chce być niewolnikiem, nie będzie protestować. Wartości jednej grupy społecznej nie mogą być narzucane całemu społeczeństwu.
W rozmowie telefonicznej z Global Voices, Hetera Estimphil, prezydent stowarzyszenia LGBTQI+ Kouraj [12] przyznała, że istnieje potrzeba szerzenia świadomości i propagowania informacji na temat tożsamości trans- i homoseksualnej. Przy pomocy filmów [13] zwracających uwagę na wzrost liczby ataków homofobicznych, wystosowała również apel o tolerancję.
Démystifier l'homophobie et la transphobie en Haïti ??️⚧️
Geplaatst door Kouraj:LGBT Rights in Haiti / Lutter pour les Droits de la Communauté M [14] op Woensdag 19 augustus 2020 [15]
Demistyfikacja homofobii i transfobii na Haiti. ?
Nikt z nas nie rodzi się z nienawiścią do ludzi o innym kolorze skóry czy pochodzeniu…
Utajona homofobia na Haiti
Przemoc skierowana przeciwko społeczności LGBTQI+ jest wśród Haitańczyków tematem tabu. Walczące o prawa LGBTQI+ stowarzyszenie Kouraj [12], którego wcześniejszy prezydent został znaleziony martwy [16] w październiku 2019, tylko w okresie od 2016 do 2018 roku zarejestrowało 14 napadów na tle [17]. Z łącznych zeznań jednej kobiety i trzynastu mężczyzn wynika, że sprawcami ataków są najczęściej: członkowie rodziny, młodociani, osoby przebywające w pojazdach lub całe grupy mężczyzn. Kouraj zachęca wszystkie ofiary, przeciwko którym dokonano aktu agresji, do składania zeznań. Może to pomóc nie tylko w ukaraniu sprawców, ale przede wszystkim w podniesieniu statystyk tak, by lepiej odzwierciedlały haitańską rzeczywistość.
Trzeba również zaznaczyć, że próby podniesienia rangi społeczności LGBTQI+ były już tłumione w przeszłości. Pierwszy Haitański Festiwal Massi-Madi (“Masisi” i “Madivin” to określenia potoczne, w haitańskim kreolskim odnoszące się do członków społeczności homoseksualnej) miał odbyć się w 2016 roku. Imprezy zakazano [18] zaraz po groźbach i krytyce ze strony: Haitańskiego Kościoła Katolickiego, [19] użytkowników social mediów [20] i niektórych przedstawicieli haitańskiego rządu [21]. Cytowany przez CTV News rzecznik festiwalu z Montrealu, [22] Anthony Manuel Plagnes Paya, uważa, że: “członkom organizacji Kouraj grożono śmiercią, przez co boją się wychodzić z domu”.
Wsparcia społeczności LGBTQI+ i organizacji Fokal [22] [właścicielom miejsca, w którym miał się odbyć festiwal] udzielili pisarze, artyści, aktorzy, dziennikarze i inne osobistości. Już w 2016 roku wystosowali oni petycję [23] przeciwko nietolerancji na Haiti. Pomimo fali krytyki, Kouraj udało się utrzymać festiwal w tajemnicy.
W 2020 roku dziennikarze skrytykowali haitańskie konserwatywne elementy religijne, podkreślając ich milczenie dotyczące aktualnych nadużyć władzy i pogłębiającego się w kraju ubóstwa. Po wspomnianej we wstępie artykułu, opublikowanej w internecie petycji diaspory protestanckiej, dziennikarka Anne-Marline Eugene napisała następujące słowa:
Di pastè a pou mwen lap bon poul lanse plizyè lòt petisyon paske se pa sel code pénal la ki ka anpeche Haïti antre(…) “…
Geplaatst door Anne-Merline Eugene [24] op Maandag 13 juli 2020 [25]
Przekaż pastorowi, że byłoby miło, gdyby pomyślał o wystosowaniu kilku innych petycji. Nie tylko kodeks karny może powstrzymywać Haiti od powrotu do ‘swojego przeznaczenia, jakim jest bycie światłem innych narodów’. Powiedz mu, że jest też bieda, korupcja i mnożenie się zbrojnych gangów, które Jovenel wraz z poplecznikami próbuje zalegalizować. Przekaż mu jeszcze, że przywódców religijnych te problemy również dotyczą i do ich obowiązków należy interweniować. Dzięki!