Zdjęcie – Rayner Peña dla EFE, wykorzystane za zgodą autora.

W ogarniętej pandemią Wenezueli pojawiła się nowa inicjatywa kulturalna – Zona de Descarga (pl. Strefa Rozładunku). Jej pomysłodawcy chcą zająć się tworzeniem przestrzeni rozwijającej wyobraźnię, wzmacniając jednocześnie więzi między mieszkańcami osiedla José Felixa Ribasa w Petare. Jest to jedno z najbardziej dotkniętych koronawirusem miejsc w Wenezueli.

Petare, położone w aglomeracji Caracas, jest jedną z największych dzielnic faveli w całej Ameryce Łacińskiej – zamieszkuje ją ponad milion osób. Ogromna gęstość zaludnienia oraz trudna sytuacja jej mieszkańców, zmuszonych do pracy dorywczej, by jakkolwiek przetrwać w sparaliżowanym kryzysem gospodarczym kraju, nie sprzyjają powstrzymaniu wirusa. W dobie pandemii Petare jest szczególnie poszkodowane, biorąc pod uwagę niewielki dostęp do jakiejkolwiek opieki zdrowotnej i niedobór żywności.

W całym kraju braki żywności i wskaźniki bezrobocia zauważalnie wzrosły od marca, poza tym brakuje  podstawowych zasobów – elektryczności, wody, internetu czy benzyny. Kraj pozostaje w kwarantannie.

Vecinos de José Félix Ribas organizaron la proyección de una película en una platabanda del barrio en #Petare, para que los residentes pudieran disfrutar desde sus ventanas. En este hilo le dejo las fotos que hice para @EFEnoticias. pic.twitter.com/94KJLlxFyv

— Rayner Peña R (@RaynerPenaR) May 24, 2020

Mieszkańcy osiedla José Félix Ribas zorganizowali kino plenerowe na dachach domów  #Petare, dzięki czemu sąsiedzi mogli wspólnie obejrzeć film. Pod linkiem można znaleźć zdjęcia, które zrobiłem dla @EFEnoticias. pic.twitter.com/94KJLlxFyv

Jaime Pérez, jeden z organizatorów inicjatywy, wraz ze swoim bratem Jimmim Pérezem opowiedzieli Global Voices za pośrednictwem Whatsappa, o początkach całej akcji. Przedsięwzięcie powstało po długim namyśle nad tym,  jak połączyć społeczność dzielnicy korzystając z dostępnych środków, związanych z historią i kulturą Petare. Wśród lokalnych działaczy spotkamy dziś między innymi malarzy Bárbaro Rivasa, Tito Salasa y Jacobo Borgesa, słynną Burriquitę de Petare [hiszp. Oślicę z Petare, postać za którą przebierają się mieszkanki Petare, związaną z tradycjami rdzennych mieszkańców i afrykańskich niewolników przybyłych do Ameryki; przyp. tłum.], czy popularnych dziś w Wenezueli sportowca Luisa Sojo, modelkę Isabellę Rodríguez i dziennikarkę Luz Mely Reyes.

Wydarzenia, które odbywają się w ramach Zona de Descarga, powstały w następstwie pandemii i zostały tak pomyślane, by całej społeczności dostarczyć jednocześnie rozrywki oraz informacji o koniecznym dystansie społecznym i środkach zapobiegających rozprzestrzenianiu się wirusa.

Un trabajo periodístico de @SoyArepita que muestra el despliegue de nuestra organización ⚡? Zona de Descarga que construye espacios para la defensa de los #DDHH y la cultura de paz y no violencia.#CinePlatabanda?? #MusicaPlatabanda ?@NadalDiplo pic.twitter.com/VIjHyX2J9w

— ZonaDeDescarga (@ZonaD_Descarga) June 20, 2020

Reportaż autorstwa @SoyArepita , która pokazuje początki naszej organizacji⚡? Zona de Descarga  zajmujemy się tworzeniem przestrzeni, która promuje #DDHH  prawa człowieka i kulturę pokoju, a nie przemoc. #CinePlatabanda?? #MusicaPlatabanda ?@NadalDiplo pic.twitter.com/VIjHyX2J9w

Rozpowszechnianie informacji o wydarzeniach było jednym z największych wyzwań dla ekipy Zona de Descarga. Jaime wyjaśnia nam jednak, że nie brakowało pomysłów, by powiadomić społeczność, która ma przecież ograniczony dostęp do internetu, mediów społecznościowych i smartfonów. “Używamy więc wszystkich możliwych środków przekazu. Naszym największym sprzymierzeńcem jest osiedlowe radio Resplandor de Cristo, które we wtorki, czwartki i soboty pomaga nam w promowaniu wydarzeń Zona de Descarga”.

Robiliśmy kampanię popularyzującą nasze działania rozwieszając transparenty i plakaty, udostępnialiśmy informacje w grupach na Whatsappie, przesyłając nasz repertuar. Mamy też konta na Twitterze, Facebooku i Instagramie gdzie zapowiadamy wydarzenia i zamieszczamy relacje z przeprowadzonych akcji. Odzew społeczności jest niewiarygodny, a nasze grono wolontariuszy i współpracowników powiększa się”, opowiada Jaime.

Zdjęcie: Rayner Peña dla EFE, za zgodą autora.

Pierwszą projekcją w plenerowym kinie Cine Platabanda [hiszp. plata blanda – płaski tarasowy dach; przyp. tłum.] był “Alladyn” Disneya, z Willem Smithem w roli głównej. Dzięki filmowi na chwilę można było zapomnieć o pandemicznych kłopotach i tragicznej sytuacji Wenezueli, do której doprowadziły rozgrywki polityczne. Powodów do niepokoju w Petare jest zresztą znacznie więcej. Wystarczy choćby wspomnieć majową strzelaninę, która trwała 6 dni i uczyniła z pół miliona mieszkańców mimowolnych uczestników starcia dzielnicowych band.

Imaginación VS Poder

? #LibroPlatabanda
Espacio para el libre debate de ideas y generación de conciencia.

La poesía se convierte en cuento para alimentar el alma fomentando en la familia la pasión por la lectura, un futuro mucho más humano y justo.#CromoPlatabanda pic.twitter.com/Z8YwnqM3Jh

— ZonaDeDescarga (@ZonaD_Descarga) June 4, 2020

Wyobraźnia vs władza

? #LibroPlatabanda
Przestrzeń na wolną debatę, wymianę pomysłów i budowanie świadomego społeczeństwa.

Poezja przekształca się w baśń, która odżywia duszę, rozwija w naszej wspólnocie czytelniczą pasję i wiarę w bardziej ludzką i sprawiedliwą przyszłość.#CromoPlatabanda pic.twitter.com/Z8YwnqM3Jh

Przemoc i ryzyko nie stanowią jednak dla aktywistów z Zona de Descarga znacznej przeszkody. We wtorek, 2 czerwca zorganizowali kolejną akcję, “Libro Platablanda”, w ramach której zebrali ponad 200 książek, które rozdzielili między dzielnicowe grupy, a kilkoro wolontariuszy korzystając z mikrofonu i głośników czytało sąsiadom popularne opowieści.

Inicjatorzy akcji podkreślają, że gdyby nie wsparcie i darowizny różnych organizacji, nie zdziałaliby wiele. Książki, na przykład, zostały zebrane dzięki bibliotece Bárbaro Ribasa.

El #CinePlatabanda en Petare es lo mejor que he visto en las redes desde que comenzó la cuarentena. Ojalá lo repitan en otros sectores donde necesitan unas horas de escape a la crisis. Imágenes de @RaynerPenaR. pic.twitter.com/eue2n69ROs

— Daniel Blanco (@DanielBlancoPaz) May 25, 2020

Kino #CinePlatabanda w Petare to najlepsze, co pokazały media społecznościowe od początku kwarantanny. Oby powtórzyli je w innych miejscach, gdzie też przyda się chwila oddechu od kryzysu. Zdjęcia: @RaynerPenaR. pic.twitter.com/eue2n69ROs

Trzeciego czerwca Zona de Descarga zorganizowała wydarzenie taneczne Baile Platablanda, w którym uczestniczyło wielu wolontariuszy, a cały tydzień imprez i akcji zamknął koncert Platablanda, w którym wystąpili raperzy i miejscowi muzycy. Narodził się również pomysł na Ora Platablanda, dzielnicową akcję modlitewną.  W czasie, kiedy kościoły są zamknięte, a zgromadzenia niedozwolone, aktywiści chcą stworzyć mieszkańcom przestrzeń do modlitwy i budować poczucie wspólnoty.

Jedenastoletnia Sarai, jedna z mieszkanek Petare, uczestniczyła we wszystkich akcjach, “każde wydarzenie Zona de Descarga jest ekscytujące! Teraz nie możemy wychodzić, ani się uczyć. To, co robią jest ciekawe i praktyczne, czujemy, że bardzo nas wspierają.”

View this post on Instagram

Sarai ?? una niña de barrio unión nos da su opinión sobre la actividad y sobre zona de descarga ??❤️ • PETARE ES BUENA NOTICIA • 18/06/2020?

A post shared by Zona de Descarga (@zonadedescargaoficial) on Jun 18, 2020 at 9:01pm PDT

Jaime podkreśla w rozmowie, że Petare jest miejscem, które kocha całym sercem. Opowiada o wzruszeniu, które mu towarzyszy, gdy może pomóc dzielnicy, z której pochodzi on i jego rodzina. “Chcemy marzyć. Jesteśmy tym pokoleniem, które kocha i walczy o swoją społeczność, mimo wszystkich konfliktów i nierówności społecznych, których doświadcza. Pokoleniem, które stale uczy się jak unikać kłopotów, przemocy, nienawiści i żalu, który drąży nasze sumienia. Chcemy zmieniać rzeczywistość poprzez sztukę i kulturę.”