[1]Młodzi ludzie korzystający z publicznej sieci Wi-Fi na placu w Hawanie. Zdjęcie autorstwa ‘Kaldari’. Udostępnione na licencji Creative Commons CC0 1.0 Universal Public Domain Dedication.
Nowa Konstytucja Republiki Kuby stała się, w związku z licznymi bezprecedensowymi wydarzeniami, przedmiotem dyskusji zarówno wewnątrz kraju, jak i poza jego granicami. Jednym z najbardziej zaskakujących faktów jest umożliwienie Kubańczykom nie mieszkającym na wyspie uczestnictwa w dyskusji, poprzez wysyłanie uwag i sugestii za pośrednictwem sekcji w portalu “Nación y Emigración [2]“, prowadzonym przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych.
Rządowa platforma została oddana do użytku na początku września bieżącego roku, jednak jeszcze przed rozpoczęciem jej funkcjonowania obywatele rozpoczęli dyskusję na portalach społecznościowych, stronach umieszczonych na Facebooku lub pod artykułami umieszczonymi na państwowych witrynach internetowych, takich jak Granma [3]czy Cubadebate [4].
Aby ta nieformalna wymiana opinii mogła mieć miejsce w ramach wspólnej przestrzeni, Yudivian Almeida, profesor uniwersytecki i doktor nauk ścisłych, niegdyś bloger i uczestnik projektu Bloggers Cuba [5], opracował narzędzie online służące do komentowania w uporządkowany sposób artykułów przedstawionych w projekcie zmian konstytucji.
Narzędzie to jest częścią strony internetowej projektu Postdata Club [6] prowadzonego przez Almeidę. Działa ono poprzez Disqus [7], platformę internetową do prowadzenia i zarządzania komentarzami na blogach i w społecznościach internetowych.
W wywiadzie przeprowadzonym przez dziennikarkę Milenę Recio dla magazynu Oncuba [8], Almeida wyjaśnia, że podstawowe treści udostępniane poprzez tę technologię nie wykorzystują usług hostingowych [9], a zatem pozostają dostępne na komputerach nawet po odłączeniu od internetu. To, jak twierdzi, jest bardzo przydatne dla Kubańczyków, którzy mają ograniczony dostęp do sieci, a także stanowi specyfikę projektu, ponieważ umożliwia im wgląd do tekstu nowej konstytucji i porównanie go z prawem obowiązującym.
Ponadto narzędzie to może być używane zarówno na terenie kraju, jak i przez internautów przebywających poza wyspą. Dla wielu obywateli biorących udział w dyskusjach, które toczą się obecnie w mediach społecznościowych, wkład w konsultacje Kubańczyków mieszkających poza granicami państwa może stanowić podstawę do rozważań nad dopuszczeniem ich do głosowania w sprawie nowej konstytucji.
Almeida wyjaśnił również, że jest to proste rozwiązanie, które nie ma na celu zastąpienia dyskusji prowadzonych przez rząd, i że będzie się ono rozwijać w miarę korzystania z niego przez uczestników:
W przestrzeni takiej jak ta nie trzeba prosić o głos, nie istnieje czas przeznaczony na dyskusję. Możesz się spierać tak długo, jak długo pojawiają się odpowiedzi, pytania lub propozycje. Wykracza to poza fizyczne i czasowe uwarunkowania, które cechują konsultacje społeczne.
Debaty nad projektem konstytucji Republiki Kuby rozpoczęły się 13 sierpnia i potrwają do 15 listopada tego roku, po czym zostaną wprowadzone adekwatne zmiany i projekt będzie poddany pod głosowanie.
Prace nad nową Konstytucją trwały od roku 2013. Komisja wyznaczona przez samo Zgromadzenie [Zgromadzenie Narodowe Władzy Ludowej Republiki Kuby, przyp. tłum.], podczas obecnej kadencji przedstawiła wersję gotową do przedyskutowania przez parlamentarzystów na sesji zwyczajnej ANPP [Asamblea Nacional del Poder Popular: Zgromadzenie Narodowe Władzy Ludowej Republiki Kuby, przyp. tłum.], w dniach 21 i 22 lipca 2018 roku.
Kluczowe zmiany zawarte w projekcie Konstytucji dotyczą eliminacji komunizmu jako podstawy ideologii państwowej oraz artykułu 68, w którym stwierdza się, że małżeństwo jest związkiem dwóch osób posiadających konieczną do tego zdolność prawną. Druga modyfikacja zakłada w szczególności unię prawną między osobami tej samej płci, co przez wielu jest rozumiane jako zielone światło dla równouprawnienia małżeństw.