Tajemnicza oleista substancja zanieczyszcza macedońskie i albańskie Jezioro Ochrydzkie

Dramatycznie niski poziom wód oraz rozlany olej na nadbrzeżu Jeziora Ochrydzkiego w Ochrydzie. Fotografia wykorzystana za zgodą i wykonana przez OhridSOS.

Mieszkańcami Ochrydy, miasta turystycznego w południowo-zachodniej części Republiki Macedonii, wstrząsnął widok brzegu jeziora, który zobaczyli w tym tygodniu – błotnista plaża pokryta oleistą cieczą zastąpiła niegdyś głęboką i czystą wodę najstarszego jeziora Europy.

Jezioro Ochrydzkie i otaczające je tereny znajdują się na liście światowego dziedzictwa UNESCO i w obszarze różnorodności biologicznej, będąc siedliskiem dla ponad 212 gatunków endemicznych, których nie można znaleźć nigdzie indziej na Ziemi. Ze względu na jego wiek, naukowcy nazywają to miejsce żywym dowodem ewolucji.

Jezioro Ochrydzkie z normalnym poziomem wód. Fotografia wykonana przez MatriX dla angielskiej Wikipedii (domena publiczna) poprzez Wikimedia Commons.

Inicjatywa obywatelska OhridSOS, walcząca przeciwko szkodliwej urbanizacji brzegów jeziora, 13 lutego 2017 r. opublikowała niepokojące zdjęcia wysuszonych brzegów pokrytych oleistą substancją. Spowodowało to ożywioną dyskusję w mediach społecznościowych w Macedonii. Ludzie domagali się odpowiedzialności ze strony władz lokalnych i krajowych. Mieszkaniec Ochrydy, pan Arnaudow z OhridSOS teoretyzuje na temat przyczyny zanieczyszczenia:

This is definitely caused by a human factor. Whether it is done consciously or by accident we cannot know. Our doubt is that somebody has been using the sewage system to discharge burned oil, to avoid paying to dispose of them adequately. A lot of people from a neighborhood located several meters from the lake have been complaining that they are feeling a strong smell of oil for the last couple of weeks.

Zanieczyszczenie jest z całą pewnością wynikiem działania czynnika ludzkiego. Nie wiemy, czy zostało to zrobione celowo, czy przez przypadek. Podejrzewamy, że ktoś korzysta z kanalizacji, aby pozbyć się zużytego oleju w celu uniknięcia opłat za utylizowanie go we właściwy sposób. Duża liczba osób z sąsiedztwa znajdującego się kilka metrów od jeziora narzeka na intensywny zapach oleju utrzymujący się od kilku tygodni.

Fotografia wykorzystana za zgodą i wykonana przez OhridSOS.

Urzędnicy państwowi nie zabrali głosu w sprawie katastrofy środowiskowej i dlatego też nie pojawiło się jeszcze żadne oficjalne oświadczenie.

Niski poziom wód

To zdarzenie ma miejsce miesiąc po tym, jak wody Jeziora Ochrydzkiego osiągnęły swój najniższy poziom, odkąd sięgają pamięcią okoliczni mieszkańcy – osiem centymetrów poniżej dopuszczanego limitu. OhridSOS oraz lokalni mieszkańcy podejrzewają, że przedsiębiorstwo państwowe, firma produkująca energię elektryczną ELEM – Macedonian power plants jest odpowiedzialna za powstałą sytuację. ELEM kontroluje przepływ wody z jeziora do rzeki Drin, który zasila elektrownię wodną na swojej drodze do Albanii i wydaje się, że firma zwiększyła przepływ wody w styczniu, kiedy śnieg jeszcze nie stopniał, a źródła były zamarznięte.

Gentlemen from ELEM, the local government and various other experts: Mother Nature together with these reeds draws a line showing you how high the water level in the lake should be.

Panowie z ELEM, przedstawiciele władz lokalnych i inni eksperci: Matka Natura razem z tymi trzcinami rysuje wam linię pokazującą, jak wysoki powinien być poziom wody w jeziorze.

W ostatnim tygodniu stycznia Public Scientific Institution Hydrobiological Institute of Ohrid wystosował oficialną prośbę do ELEM w celu zmniejszenia odpływu wody z jeziora, ponieważ jej niepokojąco niski poziom bezpośrednio zagraża przetrwaniu gatunków zamieszkujących płycizny. ELEM wydało oświadczenie, w którym stwierdza, że „nie ma żadnego niekontrolowanego odpływu wody z jeziora” i produkcja w ich elektrowni jest dostosowywana do zaistniałej sytuacji.

Fotografia wykorzystana za zgodą i wykonana przez OhridSOS

OhridSOS twierdzi jednak, że „głównym powodem tego szokująco niskiego poziomu wody w jeziorze jest ELEM. Prosimy ich aby zamknęli drzwi elektrowni wodnej Drin, póki nie jest za późno”.

Macedonia dzieli Jezioro Ohrydzkie z Albanią, więc już kilka dni po oświadczeniu ELEM mieszkańcy i media z miasta Pogradec, znajdującego się wybrzeżu jeziora Ochrydzkiego po jego albańskiej stronie, opublikowali nagrania i zdjęcia ukazujące zniszczenia spowodowane przez niski poziom wód w jeziorze. Mieszkańcy żądają pociągnięcia winnych do odpowiedzialności.

Status Światowego Dziedzictwa zagrożony?

Zaistniała sytuacja może zagrozić statusowi Światowego Dziedzictwa UNESCO posiadanego przez Jezioro Ochrydzkie. Po ostatniej misji nad jeziorem Ochrydzkim przedstawiciele UNESCO wyrazili liczne obawy i zażądali podjęcia działań :

A number of large-scale infrastructure projects have been proposed within the property and that the conclusions of the impact assessments of the proposed Galičica Ski Centre, the A3 road, the Railway corridor VIII and Highway A2 demonstrate that these projects would be likely to cause significant potential impacts on the Outstanding Universal Value (OUV) of the property, and considers that these projects appear to represent a potential danger to the property.

Duża liczba zakrojonych na szeroką skalę projektów infrastruktury została zaproponowana w obrębie mienia i wnioski wyciągnięte z oceny wpływu Ośrodka Narciarskiego Galiczica, drogi A3, Korytarza Kolejowego VIII i Autostrady A2 pokazują, że projekty te mogą mieć potencjalny wpływ na Wyjątkową Uniwersalną Wartość (Outstanding Universal Value  (OUV)) mienia i  reprezentują dla niego potencjalne zagrożenie.

Misja Centrum Światowego Dziedzictwa/Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych/Międzynarodowej Rady Ochrony Przyrody została zapowiedziana na marzec tego roku. Wtedy też może zapaść decyzja o umieszczeniu Jeziora Ochrydzkiego na liście obiektów zagrożonych Światowego Dziedzictwa UNESCO, lub o usunięciu go z listy.

Odkąd zostało wpisane na listę w 1979 r., Jezioro Ochrydzkie dumnie korzystało ze statusu nadanego mu przez UNESCO, rozwijając turystykę w regionie. Miejsce Światowego Dziedzictwa faktycznie zachęcało licznych turystów z zagranicy do odwiedzenia tego obszaru. Jako że turystyka stanowi główne źródło przychodów Ochrydy, strata statusu UNESCO może poważnie wpłynąć na środki do życia lokalnej populacji.

Rozpocznij dyskusję

Autorzy, proszę Zaloguj »

Wskazówki

  • Wszystkie komentarze są moderowane. Nie wysyłaj komentarza więcej niż raz, gdyż może to zostać zinterpretowane jako spam.
  • Prosimy, traktuj innych z szacunkiem. Komentarze nieprzywoite, obraźliwe lub atakujące inne osoby nie będą publikowane.