W chorwackim Vukovarze [pl] Serbowie stanowią około 35 procent ludności miasta i w związku z tym mają gwarantowane przez chorwacką konstytucję prawo do oficjalnego używania serbskiej cyrylicy. Spotyka się to jednak ze sprzeciwem części Chorwatów zamieszkujących miasto, którzy poprzedniego tygodnia zorganizowali demonstracje i niszczyli dwujęzyczne tablice. Protesty rozpoczęły się w poniedziałek 9 września 2013 po umieszczeniu na budynkach publicznych tabliczek z napisami w alfabecie łacińskim oraz cyrylicą. Tego dnia odbył się również pokojowy marsz w Zagrzebiu.

Cyrylica [pl], nazywana też azbuka, to rodzaj pisma alfabetycznego oparty na wczesnej cyrylicy [pl], który rozwinął się w X wieku dzięki presławskiej szkole piśmienniczej. Jest jednym z najpopularniejszych systemów zapisu na świecie [en].

Serbska cyrylica [en] stanowi adaptację oryginalnej cyrylicy na potrzeby języka serbskiego stworzoną przez serbskiego lingwistę Vuka Karadžicia [pl]. Jest jednym z dwóch rodzajów pisma stosowanych obecnie do zapisu języka serbskiego i bośniackiego. Alfabet łaciński pozostaje w użyciu, ale to właśnie cyrylica jest tradycyjnym i oficjalnym systemem pisma używanym w Serbii.

Pokojowy protest w Zagrzebiu przeciwko wprowadzeniu dwujęzyczności w Vukovarze; zdjęcie dzięki uprzejmości Demotix, wykorzystane za zgodą

Vukovar, miasto we wschodniej Chorwacji liczące około 26 tysięcy mieszkańców pozostaje symbolem konfliktów chorwacko-serbskich z lat dziewięćdziesiątych. Dla niektórych obywateli tego kraju cyrylica jest bolesnym wspomnieniem minionych wydarzeń. Podczas piątkowego marszu protestacyjnego niezadowoleni mieszkańcy podkreślali, że nie życzą sobie napisów cyrylicą w ich mieście “ani dziś, ani nigdy, jako że nie jest to już zwykłe pismo, ale pismo za którym kryją się zbrodnie popełnione na Chorwatach i innych nie-serbskich narodowościach w czasie wojny o niepodległość Chorwacji.”

W tym czasie większość internautów wyrażało swoją złość na to, że część Chorwatów skupia się na przeszłości, którą wielu uważa za sprawę mniejszej wagi niż obecny kryzys ekonomiczny i społeczny. Bośniacki piłkarz i dziennikarz Goran Arbutina [bs] napisał na Twitterze [bs]:

Hrvati divljaju zbog cirilice a evo kako mi u #Banjaluka… Moja ulica. #cirilica #latinica #sarajevo #vukovar pic.twitter.com/aiRJDWYdRY

— Goran Arbutina (@Goc1jedini) September 6, 2013

Chorwaci wściekają się na cyrylicę, podczas gdy my tak mieszkamy w #Banja Luce… Moja ulica. #cirilica #latinica #sarajevo #vukovar pic.twitter.com/aiRJDWYdRY

Bojan Glavašević [hr], wiceminister w Ministerstwie Obrońców [hr] [Ministerstwo Weteranów] stwierdził [hr]:

Neizmjerno sam tuzan zbog onoga sto se danas dogodilo u #Vukovar . Nasilje nije nacin na koji se rjesavaju problemi u demokraciji. #cirilica

— Bojan Glavasevic (@bglavasevic) September 2, 2013

Jest mi niezwykle smutno po tym, co zdarzyło się dziś w #Vukovarze. Przemoc to nie sposób rozwiązywania problemów w państwie demokratycznym. #cirilica

Ruža Tomašić [hr], chorwacka polityk i posłanka do Parlamentu Europejskiego jest innego zdania [hr]:

Izjava za hr. medije u Bruxellesu: “Ćirilica da, ali ne u Vukovaru” http://t.co/5qnZfumtrh via @tportal #Vukovar #cirilica

— Ruža Tomašić (@RuzaTomasic) September 5, 2013

Oświadczenie dla chorwackich mediów w Brukseli: “Cyrylica tak, ale nie w Vukovarze” http://t.co/5qnZfumtrh via @tportal #Vukovar #cirilica

Vukovar: niszczenie dwujęzycznych tablic w geście protestu Zdjęcie: dziennik “Kurir”

Serbski student i muzyk Stefan Josimov [sr] ma jedno pytanie [sr] skierowane do Unii Europejskiej:

Da li je moguće da #EU još uvek ne reaguje povodom lomljena tabli u #Vukovar u? #Srbija #Hrvatska #cirilica

— Stefan Josimov (@sjosimov) September 4, 2013

Jak to możliwe, że #UE nie zareagowała jeszcze na niszczenie tablic w #Vukovarze? #Srbija #Hrvatska #cirilica

Bośniacki użytkownik Twittera o nicku: Agent Tajne Sile [bs] być może odnalazł odpowiedź [bs] na to pytanie, nawet jeżeli jest ona sarkastyczna:

Sva sreća, pa sa brojevima niko nema problema. Naročito ako su na bankovnom računu. #cirilica #vukovar #lakunoc

— Agent tajne sile (@AgentTajneSile) September 3, 2013

Na szczęście, nikt nie ma problemu z liczbami. Zwłaszcza jeżeli chodzi o te na kontach bankowych. #cirilica #vukovar #lakunoc

Jak donosi chorwacka agencja prasowa Hina [hr], prezydent tego kraju, Ivo Josipovic ogłosił, że trwają przygotowania do porozumienia na temat dwujęzycznych tablic w Vukovarze. Złą wiadomością dla urzędników w Zagrzebiu są statystyki – Chorwacja została sklasyfikowana na czwartym miejscu co do ilości przypadków łamania praw człowieka na 47 państw znajdujących się pod jurysdykcją Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Vesna Skare-Ozbolt, była chorwacka minister sprawiedliwości powiedziała w wywiadzie dla SETimes [hr].

Wierzę, że wprowadzenie dwujęzyczności przyczyni się do postępu i normalizacji stosunków pomiędzy Chorwacją a Serbią, a także będzie pozytywnym przykładem w Unii Europejskiej.

Skare-Ozbolt ogłosiła, że około dwudziestu chorwackich gmin spełniło już wymagania formalne do wprowadzenia tablic dwujęzycznych i oficjalne używanie cyrylicy powinno rozpocząć się tam w niedalekiej przyszłości. Dodała, że Chorwacja i inne państwa UE stosują nazwy dwujęzyczne w miejscach, gdzie mniejszości narodowe stanowią co najmniej jedną trzecią ludności. Uważa też, że rola państwa i władz lokalnych jest kluczowa dla udanego wprowadzenia tego procesu w życie.

Chorwacja, jako nowy członek UE, utrzymuje te standardy, pomimo że konsekwencje wojny wciąż są znaczne, co można zaobserwować w Vukovarze, gdzie nadal istnieje pewien sprzeciw.