Kulturowa ekstrawagancja Ameryki Łacińskiej! Komiksy i nie tylko

[Ten międzyregionalny artykuł dotyczy komiksów oraz wymiany kulturowej relacjonowanej przez GV Latin America i GV Portuguese.]

W pierwszym artykule ^[1]z tej serii, zapoznaliśmy się z kilkoma opiniami – z perspektywy brazylijskiej – które pokazały jak niewiele wiemy na temat sceny komiksowej Ameryki Łacińskiej i jak obecny okres jest owocny i bogaty w nowe prace tworzone i na bieżąco publikowane w Internecie. Teraz poznamy kilku autorów i zaprezentujemy ich projekty. Gotowi. Do biegu. Start!

Tom II: Zacieśnianie więzi

Liniers, z Argentyny, pojechał na wyprawę ^[2] [pt] po Brazylii w 2012. Gustavo Trevisolli, artysta i bloger, w artykule ^[3] [pt] dla Raio Laser, blogu o komiksach, napisał: “ciężko znaleźć najnowsze publikacje, które mogą przemawiać do tak zróżnicowanych grup wiekowych jak te tworzone prze Liniera”.

Trevisolli zauważa trend na brazylijskim rynku wskazujący na ewolucję w stronę bardzo poważnych tematów, które pozostawiają na boku postaci jak “Gang Moniki, Charliego Browna czy Calivina & Hobbesa”. Ponadto, twierdzi, że “w Brazylii komiksy pisane po hiszpańsku obecnie przeżywają okres hossy” i dlatego łatwiej do nich dotrzeć.

A co z chilijskim komiksem?

W innym wpisie na blogu ^[7] [pt], Gustavo Trevisolli szkicuje panoramę chilijskiego komiksu i po zbadaniu sytuacji in loco stwierdza, że “obecny czas jest dobry dla chilijskiej sceny komiksowej, a młodzi artyści są coraz lepsi”.

Nawiązał do Condorito ^[8] [es], popularnej postaci w Chile i przypomniał ogromny sukces jaki odniósł magazyn, a także wspomniał, że geneza powstania związana jest z chilijską odpowiedzią na Saludos Amigos ^[9] Disney'a, animację, która prezentowała spotkanie Kaczora Donalda z postaciami z Ameryki Łacińskiej. Jednak Trevisolli znalazł również inne materiały, takie jak Malaimagen.

Komiksy w Internecie – do dzieła!

Niezależnie od formy – online czy offline – komiksy wprowadziły nową osobowość w krajobraz ukształtowany przez technologię do produkcji, promocji, współpracy i udostępniania. Zobacz, co zrobili latynoscy artyści, kiedy Wy spaliście.

Doctor Comic ^[13] [es] z Kolumbii nie tylko rysuje, ale również pisze o przemyśle zarówno mainstreamowym, jak i lokalnym. Podobny trend kreuje wenezuelski blog Zuplemento Magazine ^[14] [es], który dąży do stworzenia platformy prezentującej dzieła – komiksy i ilustracje – wyprodukowane w kraju, ponieważ ^[15] “niezależnie od niezaprzeczalnej transcendencji, [wenezuelskie dzieła] niestety zostały zapomniane przez główny nurt kulturowy”.

Artyści jak Agustina Guerrero ^[16] [es] z Argentyny zaskakuje swawolnych mężczyzn i kobiety jej serią “Diario de una volatil” (Pamiętnik zmiennej [kobiety]).

Na stronie ComicBolivia [es] ^[18], można odkryć cały nowy świat artystów komiksowych; na liście w prawej kolumnie każdy może poszukać, między innymi, boliwijskich i latynoskich autorów.

Alberto Mont z Chile, który tworzy Dosis Diarias ^[19] [es] wrzucił trochę humoru.

Adriana Blake z Wenezueli publikuje Cuenta Conmigo ^[21] [es, dostępne również po angielsku ^[22]], gdzie prezentuje sytuacje z życia pary.

Francisco Javier Olea  z Chile publikuje Oleísmos ^[23] [es] i tworzy wizerunek, zgodnie z którym jest osobą “rzadko mówiącą coś na serio”, a gdy już tak zrobi, to twierdzi, “że wcale nie wypowiedział tych słów”.

Więzi

Wygląda, że jakbyśmy ich poszukali, to odnajdziemy konsekwentnie tworzone prace w dziedzinie komiksów – nie mówiąc już o sztuce wizualnej – w całym regionie. Jednak czy jest ktoś kto tworzy więzi pomiędzy tymi artystami? Czy wszystkie te kulturowe komórki w jakiś sposób się komunikują?

Brazylijski bloger i edytor komiksów Garota Sequencial uważa ^[24], że [pt] “filmy tworzą kulturową więź pomiędzy krajami łacińskimi”:

(…) o inter­câm­bio cul­tu­ral com os outros paí­ses da América Latina sem­pre foi pre­ju­di­cado pelos mol­des rela­ti­va­mente res­tri­ti­vos dessa indús­tria [dos quadrinhos], bem como acre­dito que, assim como no Brasil, sua pro­du­ção tenha sido pre­ju­di­cada por per­cal­ços econô­mi­cos. Mas hoje já per­cebo o cinema como prin­ci­pal ponte cul­tu­ral entre os paí­ses lati­nos (…).

(…) wymiana kulturowa pomiędzy Brazylią i innymi państwami Ameryki Łacińskiej zawsze były pokrzywdzone przez względnie restrykcyjne ramy przemysłu komiksowego i wierzę również, że, tak jak miało to miejsce w Brazylii, wpływ na produkcję komiksów miały spadki ekonomiczne. Obecnie zauważyłem, że filmy są głównym pomostem pomiędzy państwami łacińskimi (…).

W obrazku poniżej można zaobserwować aluzję do wspomnianych więzi.

Odbiegając na chwilę od artystów skupiając się na społecznościach można znaleźć kilka ciekawych inicjatyw.

Si no puedo bailar, no es mi revolución ^[28] (Jeżeli nie umiem tańczyć, to nie jest moja rewolucja) [pt] jest kolektywnym projektem dotyczącym “nowych pomysłów w Ameryce Łacińskiej”:

(…) uma rede independente criada para aproximar e relacionar novas ideias latino-americanas. Começou em 2007, com foco em música, para em seguida expandir seu interesse sobre produções e artistas com trabalhos nas áreas de ilustração, design e literatura. Cria e articula projetos, organiza publicações, mostras, e promove ciclos de música.

(…) niezależna sieć utworzona w celu zgromadzenia i skorelowania nowych pomysłów w Ameryce Łacińskiej. Utworzona w 2007 roku, ukierunkowana na muzykę, a z czasem rozszerzona o inne kierunki, poszukuje dzieła i artystów z dziedzin ilustracji, projektowania i literatury. Sieć tworzy i wciela w życie projekty, orgaznizuje publikacje, wystawy i promuje cykle muzyczne.

Kolektyw je zlokalizowany w São Paulo w Brazylii i liczy na współpracowników mieszkających w kilku państwach.

Jednym z ich projektów jest [pt], Não moro mais em mim ^[29] (Już nie mieszkam w sobie) i łączy piosenki Adriany Calcanhotto ^[30] wykonane przez zespoły z Ameryki Łacińskiej (do darmowego pobrania ^[31]), stronę internetową z ilustracjami Gustavo Gialuca ^[32] oraz dźwiękowe linki uzupełnione krótkimi komentarzami zespołów na temat miejsc, w których kiedyś mieszkali.

Następną inicjatywą jest Se quema y se acaba ^[33] (Spalone odchodzi) [pt]. Informacja, którą można znaleźć na stronie projektu ^[34] mówi:

Se quema y se acaba é um pequeno livro de memórias. Uma coletânea de afeto e saudade. Convidamos 19 ilustradores latino-americanos a recriar – sob efeito do tempo e da imaginação – amigos, amores ou colegas que compartilharam a fileira da sala, trocaram recados proibidos, riram do tênis novo ou pouco se falaram. Pessoas que vieram para ir embora. Que se despediram com poucas palavras, e nunca disseram tchau.

Spalone odchodzi jest niewielkim pamiętnikiem. Wybór utworów o miłości i nostalgii. Zaprosiliśmy 19 ilustratorów z Ameryki Łacińskiej, aby z użyli wyobraźni zmienionej przez upływający czas i odtworzyli przyjaciół, kochanków czy też kolegów, z którymi siedzieli w szkolne ławce, dzielili zakazane wiadomości, wyśmiewali nowe tenisówki albo w ogóle nie rozmawiali. Ludzi, którzy przyszli, żeby odejść. Których pożegnanie to kilka wypowiedzianych słów bez do widzenia.

Projeto Nosotros ^[35] to budowa pomostu w celu stworzenia więzi kulturowych w regionie. Na ich stronie można przeczytać:

Quando o resto do mundo pensa em América Latina, as primeiras imagens são do nosso folclore e dos povos mais antigos. Mesmo tendo muito orgulho do passado e reconhecendo o quanto ele enriquece a nossa cultura, sabemos que os países e os próprios latino-americanos mudaram muito desde então.

Para desmistificar essa visão que ficou parada no tempo, criamos este projeto que apresenta jovens artistas, profissionais criativos e suas produções na América Latina. Aqui, conversamos e debatemos sobre os processos criativos e referências destes profissionais.

Kiedy reszta świata myśli o Ameryce Łacińskiej, pierwsze wyobrażenia, które pojawiają się w głowach, to te związane z folklorem i przodkami. Jak byśmy nie byli dumni z naszej przeszłości, przyznając jak niesamowicie ubogaca ona naszą kulturę, jesteśmy świadomi, że kraje Ameryki Łacińskiej i ich mieszkańcy zmienili się na przestrzeni lat.

Aby zdemaskować tę wizję, która utknęła w czasie, uruchomiliśmy ten projekt mający na celu prezentację młodych artystów, twórczych profesjonalistów i ich prace w Ameryce Łacińskiej. Tutaj możemy rozmawiać i dyskutować na temat ich procesu twórczego, wpływów i nawiązań.

I tak też czynią przeprowadzając wywiady, tworząc filmy i komiksy, np.:

Na obrazku wytłumaczone jest jak prosić o słomkę po hiszpański (w różnych miejscach Ameryk) i jak słowa mogą mieć różne znaczenie w zależności od kraju.

Dzięki kontaktowi z Priscillą Midori i Victorem Marcello, mózgami stojącymi Projeto Nosotros, otrzymalismy dodatkowe informacje na temat artystów, którzy są wymienieni w tym artykule. Oto uzyskane informacje:

Berliac ^[37] i Juan Sáenz Valiente ^[38] [es] są artystami z Argentyny i gwiazdami tego filmu ^[39] wyprodukowanego przez Projeto Nosotros.

“Komiksy nie znaczą nic dla ludzi. Możesz zrobić cokolwiek i nikt tego nie potraktuje na poważnie” mówi Sáenz.

Tak/Nie? Zobacz ten film i sprawdź jak rodzi się wolność tworzenia dzięki poczuciu, że nikt nie zważa na komiksy, jak twierdzi Sáenz. Nie przegap przemyśleń i opinii tych dwóch artystów.

Berliac + Juan Sáenz Valiente [z Argentyny]. wyk. Projeto Nosotros ^[40].

Szeroki wybór inicjatyw pokazuje, że Ameryka Łacińska posiada bardzo prężne i twórcze środowiska w każdym kraju, porusza tematy za pomocą zróżnicowanych technik poczynając od zwykłego humory a kończąc na twardej krytyce, sięgając od zwykłych życiowych sytuacji a zatrzymując się na głęboko ludzkich historiach pełnych ciepła. Kilka inicjatyw poszukuje nowej osobowości i jednocześnie patrzy co już dokonała – skąd przychodzimy? Dokąd zmierzamy?

Z perspektywy brazylijskiej, jest to czas, kiedy nasi bohaterowi mogą wejść na “duży ekran” w HD, wejść do mainstreamu lub być niezależnym. A dźwięki, które słyszymy i grafikę, na którą patrzymy docierają do nas zarówno z odległych zakątków jak i z naszego sąsiedztwa, po hiszpańsku. ¡Que vengan más!*.