[Ten międzyregionalny artykuł dotyczy komiksów oraz wymiany kulturowej relacjonowanej przez GV Latin America i GV Portuguese.]

W pierwszym artykule z tej serii, zapoznaliśmy się z kilkoma opiniami – z perspektywy brazylijskiej – które pokazały jak niewiele wiemy na temat sceny komiksowej Ameryki Łacińskiej i jak obecny okres jest owocny i bogaty w nowe prace tworzone i na bieżąco publikowane w Internecie. Teraz poznamy kilku autorów i zaprezentujemy ich projekty. Gotowi. Do biegu. Start!

Tom II: Zacieśnianie więzi

Liniers, z Argentyny, pojechał na wyprawę [pt] po Brazylii w 2012. Gustavo Trevisolli, artysta i bloger, w artykule [pt] dla Raio Laser, blogu o komiksach, napisał: “ciężko znaleźć najnowsze publikacje, które mogą przemawiać do tak zróżnicowanych grup wiekowych jak te tworzone prze Liniera”.

Trevisolli zauważa trend na brazylijskim rynku wskazujący na ewolucję w stronę bardzo poważnych tematów, które pozostawiają na boku postaci jak “Gang Moniki, Charliego Browna czy Calivina & Hobbesa”. Ponadto, twierdzi, że “w Brazylii komiksy pisane po hiszpańsku obecnie przeżywają okres hossy” i dlatego łatwiej do nich dotrzeć.

A co z chilijskim komiksem?

W innym wpisie na blogu [pt], Gustavo Trevisolli szkicuje panoramę chilijskiego komiksu i po zbadaniu sytuacji in loco stwierdza, że “obecny czas jest dobry dla chilijskiej sceny komiksowej, a młodzi artyści są coraz lepsi”.

Nawiązał do Condorito [es], popularnej postaci w Chile i przypomniał ogromny sukces jaki odniósł magazyn, a także wspomniał, że geneza powstania związana jest z chilijską odpowiedzią na Saludos Amigos Disney'a, animację, która prezentowała spotkanie Kaczora Donalda z postaciami z Ameryki Łacińskiej. Jednak Trevisolli znalazł również inne materiały, takie jak Malaimagen.

Komiksy w Internecie – do dzieła!

Niezależnie od formy – online czy offline – komiksy wprowadziły nową osobowość w krajobraz ukształtowany przez technologię do produkcji, promocji, współpracy i udostępniania. Zobacz, co zrobili latynoscy artyści, kiedy Wy spaliście.

Doctor Comic [es] z Kolumbii nie tylko rysuje, ale również pisze o przemyśle zarówno mainstreamowym, jak i lokalnym. Podobny trend kreuje wenezuelski blog Zuplemento Magazine [es], który dąży do stworzenia platformy prezentującej dzieła – komiksy i ilustracje – wyprodukowane w kraju, ponieważ “niezależnie od niezaprzeczalnej transcendencji, [wenezuelskie dzieła] niestety zostały zapomniane przez główny nurt kulturowy”.

Artyści jak Agustina Guerrero [es] z Argentyny zaskakuje swawolnych mężczyzn i kobiety jej serią “Diario de una volatil” (Pamiętnik zmiennej [kobiety]).

Na stronie ComicBolivia [es], można odkryć cały nowy świat artystów komiksowych; na liście w prawej kolumnie każdy może poszukać, między innymi, boliwijskich i latynoskich autorów.

Alberto Mont z Chile, który tworzy Dosis Diarias [es] wrzucił trochę humoru.

Adriana Blake z Wenezueli publikuje Cuenta Conmigo [es, dostępne również po angielsku], gdzie prezentuje sytuacje z życia pary.

Francisco Javier Olea  z Chile publikuje Oleísmos [es] i tworzy wizerunek, zgodnie z którym jest osobą “rzadko mówiącą coś na serio”, a gdy już tak zrobi, to twierdzi, “że wcale nie wypowiedział tych słów”.

Więzi

Wygląda, że jakbyśmy ich poszukali, to odnajdziemy konsekwentnie tworzone prace w dziedzinie komiksów – nie mówiąc już o sztuce wizualnej – w całym regionie. Jednak czy jest ktoś kto tworzy więzi pomiędzy tymi artystami? Czy wszystkie te kulturowe komórki w jakiś sposób się komunikują?

Brazylijski bloger i edytor komiksów Garota Sequencial uważa, że [pt] “filmy tworzą kulturową więź pomiędzy krajami łacińskimi”:

(…) o inter­câm­bio cul­tu­ral com os outros paí­ses da América Latina sem­pre foi pre­ju­di­cado pelos mol­des rela­ti­va­mente res­tri­ti­vos dessa indús­tria [dos quadrinhos], bem como acre­dito que, assim como no Brasil, sua pro­du­ção tenha sido pre­ju­di­cada por per­cal­ços econô­mi­cos. Mas hoje já per­cebo o cinema como prin­ci­pal ponte cul­tu­ral entre os paí­ses lati­nos (…).

(…) wymiana kulturowa pomiędzy Brazylią i innymi państwami Ameryki Łacińskiej zawsze były pokrzywdzone przez względnie restrykcyjne ramy przemysłu komiksowego i wierzę również, że, tak jak miało to miejsce w Brazylii, wpływ na produkcję komiksów miały spadki ekonomiczne. Obecnie zauważyłem, że filmy są głównym pomostem pomiędzy państwami łacińskimi (…).

W obrazku poniżej można zaobserwować aluzję do wspomnianych więzi.

Odbiegając na chwilę od artystów skupiając się na społecznościach można znaleźć kilka ciekawych inicjatyw.

Si no puedo bailar, no es mi revolución (Jeżeli nie umiem tańczyć, to nie jest moja rewolucja) [pt] jest kolektywnym projektem dotyczącym “nowych pomysłów w Ameryce Łacińskiej”:

(…) uma rede independente criada para aproximar e relacionar novas ideias latino-americanas. Começou em 2007, com foco em música, para em seguida expandir seu interesse sobre produções e artistas com trabalhos nas áreas de ilustração, design e literatura. Cria e articula projetos, organiza publicações, mostras, e promove ciclos de música.

(…) niezależna sieć utworzona w celu zgromadzenia i skorelowania nowych pomysłów w Ameryce Łacińskiej. Utworzona w 2007 roku, ukierunkowana na muzykę, a z czasem rozszerzona o inne kierunki, poszukuje dzieła i artystów z dziedzin ilustracji, projektowania i literatury. Sieć tworzy i wciela w życie projekty, orgaznizuje publikacje, wystawy i promuje cykle muzyczne.

Kolektyw je zlokalizowany w São Paulo w Brazylii i liczy na współpracowników mieszkających w kilku państwach.

Jednym z ich projektów jest [pt], Não moro mais em mim (Już nie mieszkam w sobie) i łączy piosenki Adriany Calcanhotto wykonane przez zespoły z Ameryki Łacińskiej (do darmowego pobrania), stronę internetową z ilustracjami Gustavo Gialuca oraz dźwiękowe linki uzupełnione krótkimi komentarzami zespołów na temat miejsc, w których kiedyś mieszkali.

Następną inicjatywą jest Se quema y se acaba (Spalone odchodzi) [pt]. Informacja, którą można znaleźć na stronie projektu mówi:

Se quema y se acaba é um pequeno livro de memórias. Uma coletânea de afeto e saudade. Convidamos 19 ilustradores latino-americanos a recriar – sob efeito do tempo e da imaginação – amigos, amores ou colegas que compartilharam a fileira da sala, trocaram recados proibidos, riram do tênis novo ou pouco se falaram. Pessoas que vieram para ir embora. Que se despediram com poucas palavras, e nunca disseram tchau.

Spalone odchodzi jest niewielkim pamiętnikiem. Wybór utworów o miłości i nostalgii. Zaprosiliśmy 19 ilustratorów z Ameryki Łacińskiej, aby z użyli wyobraźni zmienionej przez upływający czas i odtworzyli przyjaciół, kochanków czy też kolegów, z którymi siedzieli w szkolne ławce, dzielili zakazane wiadomości, wyśmiewali nowe tenisówki albo w ogóle nie rozmawiali. Ludzi, którzy przyszli, żeby odejść. Których pożegnanie to kilka wypowiedzianych słów bez do widzenia.

Projeto Nosotros to budowa pomostu w celu stworzenia więzi kulturowych w regionie. Na ich stronie można przeczytać:

Quando o resto do mundo pensa em América Latina, as primeiras imagens são do nosso folclore e dos povos mais antigos. Mesmo tendo muito orgulho do passado e reconhecendo o quanto ele enriquece a nossa cultura, sabemos que os países e os próprios latino-americanos mudaram muito desde então.

Para desmistificar essa visão que ficou parada no tempo, criamos este projeto que apresenta jovens artistas, profissionais criativos e suas produções na América Latina. Aqui, conversamos e debatemos sobre os processos criativos e referências destes profissionais.

Kiedy reszta świata myśli o Ameryce Łacińskiej, pierwsze wyobrażenia, które pojawiają się w głowach, to te związane z folklorem i przodkami. Jak byśmy nie byli dumni z naszej przeszłości, przyznając jak niesamowicie ubogaca ona naszą kulturę, jesteśmy świadomi, że kraje Ameryki Łacińskiej i ich mieszkańcy zmienili się na przestrzeni lat.

Aby zdemaskować tę wizję, która utknęła w czasie, uruchomiliśmy ten projekt mający na celu prezentację młodych artystów, twórczych profesjonalistów i ich prace w Ameryce Łacińskiej. Tutaj możemy rozmawiać i dyskutować na temat ich procesu twórczego, wpływów i nawiązań.

I tak też czynią przeprowadzając wywiady, tworząc filmy i komiksy, np.:

Na obrazku wytłumaczone jest jak prosić o słomkę po hiszpański (w różnych miejscach Ameryk) i jak słowa mogą mieć różne znaczenie w zależności od kraju.

Dzięki kontaktowi z Priscillą Midori i Victorem Marcello, mózgami stojącymi Projeto Nosotros, otrzymalismy dodatkowe informacje na temat artystów, którzy są wymienieni w tym artykule. Oto uzyskane informacje:

Berliac i Juan Sáenz Valiente [es] są artystami z Argentyny i gwiazdami tego filmu wyprodukowanego przez Projeto Nosotros.

“Komiksy nie znaczą nic dla ludzi. Możesz zrobić cokolwiek i nikt tego nie potraktuje na poważnie” mówi Sáenz.

Tak/Nie? Zobacz ten film i sprawdź jak rodzi się wolność tworzenia dzięki poczuciu, że nikt nie zważa na komiksy, jak twierdzi Sáenz. Nie przegap przemyśleń i opinii tych dwóch artystów.

Berliac + Juan Sáenz Valiente [z Argentyny]. wyk. Projeto Nosotros.

Szeroki wybór inicjatyw pokazuje, że Ameryka Łacińska posiada bardzo prężne i twórcze środowiska w każdym kraju, porusza tematy za pomocą zróżnicowanych technik poczynając od zwykłego humory a kończąc na twardej krytyce, sięgając od zwykłych życiowych sytuacji a zatrzymując się na głęboko ludzkich historiach pełnych ciepła. Kilka inicjatyw poszukuje nowej osobowości i jednocześnie patrzy co już dokonała – skąd przychodzimy? Dokąd zmierzamy?

Z perspektywy brazylijskiej, jest to czas, kiedy nasi bohaterowi mogą wejść na “duży ekran” w HD, wejść do mainstreamu lub być niezależnym. A dźwięki, które słyszymy i grafikę, na którą patrzymy docierają do nas zarówno z odległych zakątków jak i z naszego sąsiedztwa, po hiszpańsku. ¡Que vengan más!*.