- Global Voices po polsku - https://pl.globalvoices.org -

Przedsiębiorczość, kultura i solidarność w Afryce.

Kategorie: Afryka Subsaharyjska, Demokratyczna Republika Konga, Kamerun, Mali, Ekonomia i biznes, Media obywatelskie, Migracja i imigracja, Praca, Rozwój

Od początku XXI wieku zanotowano w Afryce znaczny wzrost [1] [fr] przedsiębiorczości [2] [fr]. Rozwój ten nie objął jednak wszystkich sektorów na rynku i często ogranicza się do przemysłu usługowego i handlu. Sektor małych i średnich przedsiębiorstw (SMEs) [fr] w Afryce, obejmujący 65 milionów podmiotów gospodarczych [2] wciąż walczy o rozwój grupy lokalnych przedsiębiorców, którzy kierowaliby strategicznymi gałęziami przemysłu, w szczególności eksportem surowców, górnictwem, transportem, sektorem robót publicznych, w przypadku których rynek zbyt często zwraca się do zarządców z zagranicy.

Jednak entuzjazm inwestorów, postrzegany przez wielu jako najnowsza Gorączka Złota dla szukających alternatyw dla rynku azjatyckiego, ma wpływ na politykę rządu, który chce rozwijać swoje sektory prywatne. Końcowy raport [3] [fr] Światowego Banku pokazuje, że reformy, wprowadzone przez większość rządów afrykańskich, poprawiły środowisko biznesowe w sektorach administracyjnym, fiskalnym i nadzorczym.

[4]

Fabryka słodyczy Senegalese Sugar Company (Senegal), zdjęcie autorstwa Manu 25, źródło Wikipedia, na licencji Creative Commons.

Wielu naukowców i badaczy przeegzaminowało wpływ kulturowych praktyk w celu zrozumienia afrykańskiej „przedsiębiorczej przygody”. Te badania skłoniły ich do uwzględnienia znaczenia wartości i zasad kulturowych, silnie zakorzenionych w kolektywnej mentalności afrykańskich biznesmenów, w celu określenia czynników sukcesu afrykańskich przedsiębiorców.

Badano obszernie irracjonalność ekonomicznych wyborów osób na stanowiskach kierowniczych wobec społecznej presji przynależności etnicznej czy swoich wielopokoleniowych rodzin w Afryce.

Historie afrykańskich sukcesów – odnoszący sukcesy przywódcy gospodarczy Afryki w news21TV [5] z szefem M. Dogui z klubu Africagora

Afrykańska tradycja a liberalna gospodarka

Kabeya Tshikuku, profesor Institute of Economic and Social Research (IRES) na uniwersytecie w Kinszasa uważa, że logika biznesowa zmusza afrykańskich decydentów do trudnych wyborów pomiędzy ważnymi wartościami ich cywilizacji (solidarność rodzinna, dobro rówieśników i inne grupy wsparcia) a administracją biznesu, która skupia się na poszukiwaniu zysków, a nie na człowieku. Podstawy kapitalizmu, użyteczność i indywidualizm, napotkały na duży opór [6] w afrykańskiej mentalności.

Afryka i Afrykanie nie są winni żadnego przestępstwa z powodu swojej irracjonalności. Jeśli chodzi o rozwój, „kwestie kultury” leżą gdzie indziej. To jest wyłącznie sprawa rozróżnienia między « najważniejszymi wartościami cywilizacji” a „instrumentalnymi wartościami”, które dotyczy każdej kultury. Biorąc pod uwagę jedynie tło kulturowe, dwa systemy rywalizują ze sobą o zaangażowanie ludzi i przydzielenie środków […] Chodzi o to, że Afryka działa pomiędzy dwoma rywalizującymi systemami kulturowymi, regresywnym systemem zarządzania ludźmi i (rewolucyjnym?) systemem zarządzania własnościami. Powody kierujące bytem i działaniem nie zostały jeszcze do końca wykorzenione z systemu przedkapitalistycznego, jednocześnie jeszcze nie zakorzeniły się w systemie kapitalistycznym. Stary system dozgonnej solidarności jeszcze nie do końca się rozpadł; nowy system kapitalistycznego indywidualizmu jeszcze nie został do końca wprowadzony.

Porozumienie między solidarnością a rozwojem

Wzrost, który napędzał PKB kontynentu przez ostatnią dekadę, pokazuje, że racjonalny, indywidualistyczny kapitalizm wchodzi stopniowo, jednak niejednorodnie, na teren całego kontynentu. Penetruje świadomość publiczną zależnie od efektywności czy agresywności reform, wprowadzanych przez rząd w celu polepszenia sektora prywatnego. Nadzór właścicielski stał się centralnym tematem dla wspólnoty pracowników szczególnie po szokującym skandalu Enron w Stanach Zjednoczonych. Czy przedsiębiorcy w Afryce będą w stanie połączyć zasady nadzoru właścicielskiego z filozofią Ubuntu [7], w której grupa ma pierwszeństwo nad jednostką?

Były minister malijskiego Ministerstwa ds. Inwestycji, Przemysłu i Handlu, Amadou Abdoulaye Diallo, stwierdził, że Afryka to doskonały przykład paradoksu. Tak wyjaśnia to Célii d'ALMEIDA w Journal of Mali:

Il y a une décennie, l’environnement socio-économique en Afrique était jugé défavorable à la création et au développement de l’entreprise. Dans certains pays, le cadre juridique des affaires n’est pas très incitatif à cause de la faiblesse, voir l’absence, d’accès au crédit, l’accès difficile à l’information sur les opportunités d’affaires, du manque de soutien au jeune entrepreneur (absence d’incubateurs d’entreprises) et de l’insuffisance de main d’œuvre qualifiée pour la gestion de l’entreprise. À tout cela, s’ajoutait le manque de stratégie politique. Mais, depuis quelques années, des pays africains comme le nôtre, ont amorcé d’importantes réformes pour faciliter la création d’entreprise et offrir un climat favorable au développement des entreprises.

Jeszcze dekadę temu afrykańskie środowisko społeczno-ekonomiczne było uważane za niekorzystne dla tworzenia i rozwoju przedsięwzięć biznesowych. W niektórych krajach prawo przedsiębiorstw pozostawia mało miejsca dla jakikolwiek inicjatyw z powodu braku dostępu do kredytów, braku informacji na temat możliwości rozwoju biznesu, braku wsparcia dla młodych przedsiębiorców (brak inkubatorów przedsiębiorczości), czy braku wykwalifikowanej kadry zarządzającej. Do tego dochodzi brak strategii politycznej. Jednak ostatnio kraje afrykańskie takie jak nasze wprowadzają ważne reformy, mające na celu ułatwienie tworzenia przedsięwzięć biznesowych i starają się tworzyć przychylne środowisko biznesowe.

W Kameronie Richard Ewelle podsumowuje [8] [fr] temat kultury i przedsiębiorczości w Afryce w swoim poście na Kamer Blog:

Le développement de l’entreprenariat en Afrique passera par la création d’un concept d’entrepreneuriat africain et pas forcément par la copie conforme de ce qui existe à l’étranger. Nous devons associer les bonnes pratiques occidentales en matière de création d’entreprise, au contexte et aux concepts africains. Le concept de l’entrepreneuriat africain sera basé sur la valorisation de la culture africaine mais aussi sur le développement solidaire en mettant en avant l’environnement socio-économique.

Rozwój przedsiębiorczości w Afryce wymaga stworzenia własnej koncepcji przedsiębiorczości afrykańskiej a niekoniecznie dosłownej kopii, tego co funkcjonuje za granicą. Musimy połączyć najlepsze sposoby tworzenia zachodnich korporacji z koncepcjami w Afryce. Pomysł przedsiębiorczości w Afryce będzie oparty nie tylko na wartościach afrykańskiej kultury, ale również na rozwoju solidarności, która będzie działać na korzyść środowiska społeczno-gospodarczego.