[Linki zawarte w tekście odsyłają do stron w języku angielskim, chyba że zaznaczono inaczej.]
Mark Zuckerberg, dyrektor generalny Facebooka, ponownie odwiedził Chiny. Kilku lokalnych dziennikarzy i netizenów widziało [1] [zh] go i jego dziewczynę, Priscillę Chan, 27. marca w Szanghaju. I znów w Internecie błyskawicznie rozeszły się plotki: czy król mediów społecznościowych pracuje nad powrotem Facebooka do Chin?
Chociaż Zuckerberg twierdzi [2], że był to jedynie wakacyjny wyjazd, netizeni w Chinach i na całym świecie mają co do tego wątpliwości.
Star Chan napisał we wtorek na blogu the M.I.C. Gadget [3]:
Dziś po południu kilku chińskich paparazzi zauważyło Marka Zuckerberga i jego chińską narzeczoną [4] w Szanghaju…a więc Zuckerberg znowu jest w Chinach! Urlop czy podróż w interesach? Według plotek, Mark Zuckerberg i dyrektor generalny Apple, Tim Cook (tak! Cook też jest w Chinach! [5]) przylecieli do Chin razem prywatnym odrzutowcem.
Dostęp do Facebooka jest w Chinach zakazany od połowy 2009 roku [6], kiedy to władze doszły do wniosku, że posłużył on do zorganizowania manifestacji i zamieszek w zachodniej prowincji Xinjiang [7] [Sinciang].
Jednak w lutym Facebook ujawnił [8], że pracuje nad możliwościami ponownego ruszenia w Chinach, które stanowią największy rynek internetowy na świecie [9], a teraz Zuckerberg odwiedził Chiny pod pretekstem urlopu.
Wizyta Zuckerberga w Chinach była przedmiotem dyskusji także na innych blogach, takich jak Shangaiist [10], Ministry of Tofu [11] i TechNode [12].
Gang Lu napisał na TechNode [12]:
To jest naprawdę ciekawe. Dwóch świetnych gości, reprezentujących dwie najgorętsze firmy technologiczne świata. Obaj odwiedzają Chiny w tym samym czasie. Jeden w Pekinie, drugi w Szanghaju; jeden w interesach, drugi na urlopie; Cook jest w Chinach po raz pierwszy, Zuckerberg po raz drugi [13] i nawet rozumie trochę po chińsku; firma jednego rozwija się w Chinach w zawrotnym tempie, drugi podbił niemal cały cyberświat, jednak nie ma dostępu do rynku chińskiego. Ale założę się, że w głowie każdego z nich brzmi jedno i to samo słowo: Chiny, Chiny!
W środę Liu Kun [14] [zh], manager PopCap Games [15] w Chinach, ujawnił na chińskim portalu społecznościowym Sina Weibo, że widział Zuckerberga w Pekinie i szef Facebooka nie sprawiał wrażenia, jakby był na wakacjach:
[14]Mark Zuckerberg 'przyłapany' w Pekinie. Zdjęcie: Liu Kun.
@Liu Kun [14]Facebook CEO 马克.扎克伯格！他离我仅3米的距离。现场实拍。Mark Elliot Zuckerberg！他来北京是解决VPN么？@李菁rekin9 [16] @植物大战僵尸 [17] @赵迅PopCap [18] @ANDY田行智 [19] @蒋涛CSDN [20] @龙伟-大众点评 [21] @宋炜 [22]
Ostatnia wizyta Zuckerberga w Chinach [23] odbyła się w grudniu 2010 roku i także była oficjalnie wyjazdem wakacyjnym, mimo że Zuckerberg odwiedził w tym czasie kilka [24]wiodących na chińskim rynku internetowym firm, takich jak Baidu [25], Sina [26]i Alibaba [27].
Możliwość odblokowania Facebooka dla wielu oznacza nadzieję na społeczne i polityczne zmiany w azjatyckim państwie-gigancie. Powszechny jest pogląd, że media społecznościowe – zarówno lokalne jak i globalne – mogą przywrócić Chińczykom władzę, której odmawia im Komunistyczna Partia Chin. Lokalne media społecznościowe już rzucają wyzwanie rządowej kontroli informacji [28], a wielu chińskich netizenów pragnie uzyskać dostęp do globalnych sieci społecznościowych. Sam Zuckerberg stwierdził, że Facebook może być motorem zmian [29] w Chinach, tak jak miało to miejsce w Egipcie czy w Tunezji.
Alec Ross [30], pełniący w administracji amerykańskiej funkcję starszego doradcy ds. innowacji przy Sekretarz Stanu, mówił o Chinach w wykładzie na Uniwersytecie w Hongkongu 19. marca. Zapytany przez jednego ze studentów o postulaty chińskich netizenów [31], aby rząd Stanów Zjednoczonych zwiększył naciski na władze chińskie w celu ograniczenia cenzury i represji, Ross odpowiedział dyplomatycznie, że historia pokazuje, iż zmiany w Chinach mogą nadejść tylko ze strony obywateli, a media społecznościowe mogą ten proces znacznie ułatwić.
Dyskusje wywołane wizytą Zuckerberga w Chinach dotyczą nie tylko przemysłu internetowego, ale także cenzury, wolności słowa i nadziei – lub jej braku – na odblokowanie Facebooka.
William Moss, piszący na nowym, zbiorowym blogu Rectified.name [32], przedstawia możliwe scenariusze i głównych aktorów ponownego wprowadzenia Facebooka do Chin. Stworzył także tabelę, w której pokazuje, że mówienie o Facebooku i Chinach jest równoznaczne z mówieniem o polityce i wolności słowa:
Nie trudno domyślić się, że aby mieć jakąkolwiek szansę ponownie ruszyć w Chinach, Facebook musiałby zastosować państwową cenzurę albo tylko wobec użytkowników swoich usług podstawowych w Chinach, albo wobec usług pobocznych, oddzielonych od usługi podstawowej. Serwis musiałby także być przygotowany na udostępnianie informacji o użytkownikach na żądanie chińskich władz.
Star Chan na M.I.C. Gadget [33] zauważa także:
Dzięki wszystkim mikroblogerom uzywającym Sina Weibo [34] [zh] za fotki! […] Należy pamiętać, że Zuckerberg nie będzie mógł uaktualniać swojego statusu na Facebooku podczas pobytu w Szanghaju, a wszystko dzięki Wielkiemu Chińskiemu Firewallowi [35] [pl] – no chyba, że uzywa sieci VPN.
Pomimo blokady Facebooka, niemal 450 000 uzytkowników sieci w Chinach – wg danych socialbakers [36] – uzyskuje dostęp do serwisu, obchodząc firewalla za pomocą bramek proxy, tuneli lub programów VPN [2] [eng]. Ta praktyka nieprędko – o ile w ogóle – się zmieni.