- Global Voices po polsku - https://pl.globalvoices.org -

Ukraina: dramat Tymoszenko na sali sądowej

Kategorie: Europa Wschodnia i Środkowa, Ukraina, Media obywatelskie, Polityka, Prawo, Środowisko, Wybory

Pod koniec czerwca była premier Ukrainy i jedna z czołowych postaci Pomarańczowej Rewolucji [1], Julia Tymoszenko, postawiona została przed sądem [2] [ang] w Kijowie pod zarzutem nadużycia władzy. Według prowadzących dochodzenie, Tymoszenko [3] przekroczyła uprawnienia w momencie podpisania umowy z Rosją o dostawach gazu ziemnego, a ceny które wynegocjowała z rosyjskim premierem Władimirem Putinem były zbyt wysokie jak na ukraińską gospodarkę. Jeśli zostanie uznana winną, grozi jej do dziesięciu lat [4] [ang] więzienia.

Od początku procesu, zarówno netizeni w kraju, jak i spoza Ukrainy intensywnie dyskutują o sprawie Tymoszenko. LEvko z Foreign Notes uważa [5] [ang], że stawiane jej zarzuty są niemożliwe do udowodnienia:

A więc, “Tymoszenko jest oskarżona o spowodowanie straty jakichś 190 milionów dolarów przez państwo ukraińskie z powodu umowy energetycznej z 2009 roku podpisanej przez nią z premierem Rosji Władimirem Putinem.”

Jak można być tak pewnym tej liczby?

Czy Putin lub Gazprom przyznali kiedykolwiek oficjalnie, że sprzedaliby wspomniany gaz NaftoHaz Ukrainy 190 milionów dolarów taniej, gdyby w tamtym momencie, w 2009, ukraińska strona reprezentowana była przez kogoś innego? Niezbyt prawdopodobne…

Zatem utrzymywanie, że ktokolwiek inny wynegocjowałby lepszą umowę jest czystą spekulacją…

Podczas gdy w przypadku uznania za winną, Tymoszenko grozi do 10 lat więzienia, wielu poddaje pod wątpliwość uczciwość procesu przeciwko wiodącej postaci opozycji  tuż przed wyborami parlamentarnymi w 2012 roku, jak i wyborami prezydenckimi w 2015 roku. Na Opendemocracy.net Natalia Sedletska pisze [6] [ang]:

Od kiedy Prezydent Janukowicz doszedł do władzy prawie 16 miesięcy temu, opozycja została wirtualnie unicestwiona. Zarzuty na tle kryminalnym stawiane są przeciwko członkom rządu Juszczenki, ale czy to jest antykorupcyjna walka Janukowicza? Czy może jest to wszystko motywowane względami politycznymi?

[…]

Wszyscy wiedzą, że główną strategią Wiktora Janukowycza jest władza absolutna: chce osiągnąć absolutną większość parlamentarną, a więc przynajmniej 226 mandatów z 450 musi należeć do członków jego Partii Regionów. To zdeklarowany cel wszystkich kompanów Janukowicza. Biuro Prokuratora Generalnego zostało wybrane jako główne narzędzie do osiągnięcia tego celu. Skazani nie mogą stawić się do wyborów, co wyjaśnia lawinową kampanię oskarżeń przeciwko opozycji w pierwszym roku urzędowania Janukowicza. Wszystkie dochodzenia przeciwko zespołowi Tymoszenko muszą być zakończone przed ogłoszeniem rozpoczęcia kampanii wyborczej.

To co działo się na sali sądowej pogłębia tylko wrażenie, że jest to proces motywowany politycznie. Pierwszego dnia przesłuchanie przedprocesowe odbyło się w pomieszczeniu o powierzchni nie większej niż 40 metrów kwadratowych, w którym według doniesień w pewnym momencie znajdowało się ponad sto osób  – warunki, które dyrektor Delegacji Komisji Europejskiej na Ukrainę, Jose Manuel PintoTeixeira, nazwał “nieludzkimi” [7] [ukr] a Tymoszenko porównała [8] [ang] do procesów dysydentów z czasów sowieckich.

By pogorszyć sprawę, 6 lipca sędzia Kireyev zarządził, by Tymoszenko i jej zwolennicy zostali usunięci z sali sądowej za naruszanie porządku. Oto jak bloger Taras na opisuje [9] [ang] to na blogu Ukrainiana:

Żart, jakim był ten proces, zamienił się w pokaz siły, po tym jak sędzia przestał tolerować powszechne zakłócenia porządku na sali sądowej. Topór spadł na Tymoszenko i kilku jej zwolenników, włączając w to posła Mykhailo Kosiv (z Bloku Julii Tymoszenko), 77, więźnia politycznego w czasach sowieckich.

Wygląda na to, że po tym jak policja odmówiła użycia siły przeciwko posłom, do akcji włączone zostały jednostki specjalne Berkut, które wypchnęły zwolenników Tymoszenko i dziennikarzy na zewnątrz (zobacz nagrania video [9] tutaj). Poseł opozycji Andrij Szewczenko, który także był obecny w sądzie, wysłał tweeta [10] [ukr] na temat tego, jak wyjątkowo został potraktowany przez Berkut:

Вивихнули руку, здається. Не звернув увагу зразу

Chyba zwichnęli mi ramię. Najpierw [tego] nie zauważyłem

Wedug Julii Tymoszenko, jej prawnik miał [11] [ukr] półtora dnia na zapoznanie się z 5000 stron akt, co zaowocowało spaniem przez niego 2-3 godzin dziennie z rzędu, kiedy to jednocześnie musiał być obecny w sądzie na przesłuchaniach. Dnia 8 lipca został zabrany do szpitala [12] [ang].

Jednak wszystko to wydaje się tylko podnosić popularność Tymoszenko zarówno na Ukrainie, jak i za granicą. Alexander Motyl z Ukraine's Orange Blues wyjaśnia [13] [ang] to w następujący sposób:

Ostatnia rzecz jaką chcesz zrobić z prominentną, wpływową, charyzmatyczną, mądrą, elokwentną, bogatą i fotogeniczną polityczną oponentką, to wszcząć przeciwko niej proces — za cokolwiek. Chyba że oczywiście naprawdę masz dymiącą broń [istotną poszlakę], a twoje dowody są niepodważalne. Źle przygotowana sprawa przeciwko twardej pozwanej to gwarancja przeistoczenia Tymoszenko w międzynarodową celebrytkę i sprowadzenie ognia i siarki na ustrój kraju—szczególnie w Europie, do której Janukowicz, jak twierdzi, chce dołączyć.

Wzrost popularności Tymoszenko stał się widoczny także na Twitterze. Obecnie ma ona 23501 obserwujących – liczba ta wzrosła [14] [ukr] znacznie od momentu, w którym otworzyła osobiste konto na Twitterze i zaczęła tweetować na żywo z sali sądowej. Zainteresowanie jej kontem podniósł dodatkowo wydany we środę przez sędzię zakaz [15] transmisji telewizyjnej przesłuchań.

Użytkownik serwisu Twitter Slavik (@Slavik_Krayevsk [16]) powtórzył [17] [ukr] popularne stwierdzenie w swojej wiadomości skierowanej do Tymoszenko:

@YuliaTymoshenko [18] Незвиртайте уваги на той тиск який чинить на вас янукович, тільки на твіттері ЗА ВАС майже 23,500 тис. Громадян

@Yulia Tymoshenko [18] Nie zwracaj uwagi na presję, jaką tworzy wokół ciebie [Prezydent] Janukowicz, na samym tylko Twitterze CIEBIE WSPIERA niemal 23500 obywateli.