Prawo do przemieszczania się jest podstawowym atrybutem naszego globalnego społeczeństwa. Ale, jak się okazuje, może być łatwo odebrane przez to samo państwo, które jest zobowiązane do jego ochrony.

6 lipca 2011, wiodący działacze opozycji politycznej Boris Nemtsov i Vladimir Milov nagle zostali pozbawieni prawa do opuszczania Rosji przez państwową Federalną Służbę Komorników.

Zakaz podróżowania

Koncept zakazu podróżowania zajmuje specjalne miejsce w sercach ludzi, którzy żyli w czasie Związku Radzieckiego; reżim miał zwyczaj karania swoich obywateli za odmienne myślenie przez nieudzielanie im pozwolenia na opuszczanie kraju.

Zamek. Zdjęcie ztephen/Flickr

Tylko “godni zaufania” członkowie sowieckiego społeczeństwa mogli cieszyć się przywilejem podróżowania za granicę, podczas gdy aktualni lub potencjalni krytycy komunizmu zostawali “niewyjeżdżającymi” (“Nevyezdnoy,” to słowo stało się synonimem “dysydenta” w języku rosyjskim). Ta kara właściwie istniała, żeby zmusić ludzi do życia w Związku Radzieckim. To byłoby zabawne, gdyby nie było tak smutne.

Rzekomo, zakaz dla Nemtsova i Milova został “przeforsowany” przez znaczącego businessmana Gennady Timchenko , który bardzo zdenerwował się na twierdzenia na swój temat przedstawione w raporcie zatytułowanym “Putin. Rezultaty. 10 Lat” (Nieoficjalne tłumaczenie można znaleźć tutaj). Przedstawiony przez Nemtsova i Milova raport utrzymuje, że Timchenko został bilionerem z powodu swoich bliskich więzi z rosyjskim premieremVladimirem Putinem.

Rosyjski sąd nakazał później autorom raportu, żeby publicznie wycofali oskarżenie, co zrobili na stronach [ru] popularnego rosyjskiego dziennika Kommiersant.

“Pan [Gennady] Timchenko był niezadowolony z tego, że czcionka była zbyt mała w tym wycofaniu oskarżenia,” Nemtsov później powiedział Wolnemu Radiu Europa. “Dlatego zarządał, że powinniśmy zostać zatrzymani w kraju przez sześć miesięcy.”

Rosyjska Federalna Służba Komorników na początku odrzuciła zakaz podróżowana, ale potem zapowiedziała dochodzenie w sprawie incydentu i zniosła zakaz nazywając go “przedwczesnym.”

Obrońca praw człowieka Oleg Kozlovsky skomentował [ru] tą decyzję na Twitterze:

Сообщают, что запрет Немцову на выезд из страны отменен как “преждевременный”. Время еще не настало то есть.

Oburzona odpowiedź

Zakaz oburzył rosyjskich bloggerów. Rosyjski działacz polityczny Ilya Yashin napisał [ru]:

Эта история – прецедент. Впервые выезд из страны закрыт гражданину за претензии нематериального характера, при том что сами приставы признают: решение суда выполнено.
Кажется, приставы уже сами испугались своего решения и скандала, которым оно чревато. Как еще расценивать тот факт, что они начали сами себя опровергать?

Kontynuuje:

Судя по всему, это “наш ответ Чемберлену”: реакция российских властей на “список Магнитского”.

“Lista Magnitsky'ego” zawiera nazwiska rosyjskich urzędników związanych ze śmiercią antykorupcyjnego prawnika Sergeia Magnitsky. W grudniu 2010, Parlament Europejski zagłosował za zatrzymaniem wiz dla ludzi na tej liście.

“W tym samym czasie, wszystkie media w nagłówkach zamieściły, że komornicy nigdy nie zakazali Nemtsovowi opuszczania kraju,” kontynuuje [ru] blogger habivara sugerując, że media są kontrolowane przez rząd.

Blogger ziptop podaje [ru] swoją (nie koniecznie mało prawdopodobną) wersję wydarzenia:

Wydarzyło się coś, co uniemożliwiło Nemtsovowi i Milovowi postąpienie zgodnie z decyzją sądu. Prawnicy Timchenko poskarżyli się na to do komorników, którzy bali się oraz byli pod wrażeniem wpływu bilionera i pospieszyli, żeby wydać zakaz. To obruciło się w skandal na temat “Irańskiej Kurtyny” i rosyjskie władze zdały sobie sprawę, że to tylko szkodzi wizerunkowi kraju i promuje Nemtsova i Milova. Rosyjskie władze szybko zdecydowały się znieść zakaz.

“Na koniec, wszystko okazało się głupie i śmieszne,” napisał ziptop.

Rosyjski autor Andrey Malgin (avmalgin) zaprezentował [ru] swoje zdanie:

Думаю, дело было так. Как только выступление Немцова на судилище в Брюсселе было анонсировано, один человек в Белом доме стал топать ножкой и истерить: “Да запретить ему ездить за границу и нас там грязью поливать!” Тут же и выполнили. Но на высоком уровне (это видно по другим опубликованным документам), вниз не доложили. А низ сдуру опровергать начал. По-другому объяснить трудно.

Boris Nemtsov (jego nazwisko pojawia się na blogach częściej niż Milova, który, z kolei, skarżył się na ilość bloggerów pro-Nemtsovskich  rozdmuchujących sprawę i pomijających go) został potraktowany identycznie jak skandaliczny dysydent polityczny Eduard Limonov, któremu komornicy także zabronili opuszczania Rosji. Chociaż on z pewnością nie cieszy się z tego połączenia; “Nie jestem ‘TAKŻE,'” Limonov napisał [ru] na swoim blogu:

Я вам не “ТОЖЕ”, господа, я давным-давно невыездной,а по постановлениям приставов, на протяжении двух с половиной лет, с 15 декабря 2008 года. […] Так что не нужно меня тут рядом с Немцовым через запятую ставить, который в настоящее время сидит, между прочим в городе Страсбурге, Франция. И мотается куда ему надо, когда вздумает. Вот когда его не пустят за границу, тогда напишите : “Борис Немцов стал невыездным, и таким образом пополнил собой список невыездных российских оппозиционных политиков, среди которых Эдуард Лимонов…” и так далее.

Jak się okazało, wszystko dobre, co się dobrze kończy.  Nemtsov and Milov mogą jeździć za granicę, a zakaz podróżowania nadal, w większości, pozostaje reliktem ery sowieckiej. To najwyższy czas, żeby zdać sobie sprawę, że nie ma miejsca na karanie osoby odmawiając jej prawa do życia w jej/jego kraju z przyczyn politycznych w XXI wieku.