Po obudzeniu się w sobotę rano 18. czerwca 2011r zostałem przywitany szumem w sieci wokół śmierci drugiego prezydenta Zambii Fredericka Chiluby. Była to szokująca wiadomość dla każdego i nic dziwnego, że na Twitterze i Facebooku, gdzie pojawiła się pierwszy raz, przyjęto ją z największą ostrożnością.

Rozwaga związana z tą sprawą była  zrozumiała ponieważ zaledwie dwa lata temu, kiedy trzeci prezydent Zambii, zmarły Levy Mwanawasa został przewieziony do szpitala we Francji po doznaniu wylewu podczas wizyty w Egipcie, pojawiła się informacja o jego śmierci, która rozprzestrzeniła się na cały świat a następnie okazało się, że była nieprawdziwa. Mwanawasa zmarł dwa tygodnie później.

Według informacji dostępnych w sieci, Chiluba zmarł około godz. 00:05. Pierwszy komentarz na Twitterze, który pojawił się na mojej liście był napisany przez geshgroove niecałą godzinę po śmierci:

 

Informacje dochodzące z Zambii wskazują, że drugi republikański prezydent FJT Chiluba zmarł w Lusace kilka minut temu. Czekam na dalsze szczegóły.

Godzinę później następny wpis z ZambiaOnline:

Były prezydent FJT Chiluba zmarł http://fb.me/103B1UIvl

Następujący wpis pochodzi prywatnej stacji radiowej QfmZambia:

Informacje docierające do Q-FM wskazują, że były prezydent Dr FTJ Chilua zmarł krótko po północy. Szczegóły pojawią się jak tylko je zdobędziemy.

Radio online napisało o śmierci [ang] ze znakiem zapytania:

BYŁY PREZ FTJ NIE ŻYJE?

Użytkowniczka Twittera i blogerka MissBwalya również poszukiwała potwierdzenia [ang] śmierci drugiego prezydenta Zambii:

Czy ktokolwiek mógłby potwierdzić albo zaprzeczyć informacjom o śmierci FTJ – byłego prezydenta Zambii [ang]?

Inny użytkownik odpowiedział  MissBwalya [ang]:

@missbwalya wszedłem na stronę Muvi TV [ang] i nie ma tam słowa o jego śmierci. (Stronę później zaktualizowano)

MissBwalya pisała również o tym [ang], że nie mogła znaleźć żadnych informacji w państwowych stacjach radiowych:

Słuchałam Q-FM, Radia Phoenix, Radia 1 oraz 4 przez ostatnie pół godziny. Nikt nie wspomniał o śmierci prezydenta. #Zambia [ang]

To co wydawało się ostateczną informacją na temat śmierci Chiluby pojawiło się w tym miejscu:

@NKabalata ludzie z newsroom'a mówią, że to potwierdzona informacja.

Munshyamunshya [ang] zastanawiał się czy może to być jedynie plotka:

@missbwalya [ang] a może to tylko pogłoska?

MissBwalya odpowiada ze swoją niechęcią do rozpuszczania plotek co czasami stanowi rozrywkę Zambiańczyków:

hyamunshya To może być plotka. Nie lubię ludzi, którzy rozpowszechniają takie historie bez cytowania ich źródeł.

W Zambii powszechne jest nadawanie przez radio i telewizję muzyki gospel po śmierci polityka wysokiej rangi, która zastępuje na ten czas “świeckie” hity. Missbwalya pomyślała, że to nie wróży dobrze:

Radio Phoenix i Q-Fm zaczęły nadawać muzykę gospel. Czy to znak? #FTJ [ang] #Zambia [ang]

Ostateczna wiadomość na temat śmierci Chiluby pojawiła się na mojej liście w tym wpisie:

Słucham wypowiedzi Emmanuela Mwamb na żywo, rzecznika  Fredericka Chiluby, który potwierdza na antenie QFM, że prezydent zmarł.

W innym miejscu w internecie,  Zambian Watchdog [ang] podał informację około 5 godzin po śmierci Chiluby a w ciągu dwóch godzin pojawiło się ponad 170 komentarzy wyrażających dychotomię opinii na temat człowieka, którego rządy zostaną zapamiętane za jego kryminalne czyny, które miały miejsce w czasie kiedy był prezydentem i, z których został oczyszczony nie bez kontrowersji [ang]. Chiluba został uniewinniony dzięki prezydentowi Rupiah Bandzie, jak uważa wiele osób, który zatrudnił Chilubę na stanowisku swojego konsultanta politycznego .

Oto niektóre z komentarzy napisanych przez czytelników [strona nie posiada stałego linka do komentarzy]. BossMan napisał:

NIECH SPOCZYWA W POKOJU. TO SMUTNY DZIEŃ DLA ZAMBII. PONOWNIE STRACILIŚMY ZNAKOMITEGO PRZYWÓDCĘ.

WATERSHED 2011 zastanawiał się czy Chiluba będzie święty po śmierci:

Czy po śmierci będzie święty? Faktycznie SPOCZYWAJ w pokoju.

W kilku słowach, odzwierciedlających to co Chiluba mógł osiągnąć podczas swojej prezydentury Legal Crime nie wyraża sprzeciwu:

Kondolencje dla Pani Chiluby. Wystarczy powiedzieć, że Chiluba miał znakomitą możliwość aby zapisać się w annałach historii jako wspaniały, afrykański mąż stanu… cokolwiek by poszło nie tak.

BossMan nie był zadowolony z komentarzy innych:

NIEKTÓRZY Z WAS POWINNI BYĆ POWAŻNI, DOROŚNIJCIE! CZY TO SĄ KOMENTARZE, KTÓRE NALEŻAŁOBY PISAĆ KIEDY WASI PRZYJACIELE SA W ŻAŁOBIE? MIEJCIE SZACUNEK. TEN CZŁOWIEK PRZEZ DZIESIĘĆ LAT SIĘ WAMI OPIEKOWAŁ***

BossMan szybko otrzymał odpowiedź od Lamborgini:

Nie BossMan, opiekował się Twoim tyłkiem a resztę nas oszukiwał. Ty głupi czarnuchu!

Jednakże, ogólne odczucia zostały podsumowane przez użytkownika o nicku Chocked:

To strasznie smutne, ale nikt nie jest w stanie zatrzymać śmierci kiedy nadejdzie czas. Wszyscy mamy mieszane uczucia co do jego kariery politycznej, jednak to jest moment aby zjednoczyć się jako naród.Niech spoczywa w spokoju.

Strona internetowa Lusaka Times [ang] poszła dalej niż zwyczajne ogłoszenie śmierci prezydenta pokazując jego drogę do objęcia najwyższego politycznego stanowiska w kraju. Jak zwykle, pojawiły się komentarze wychwalające prezydenta jak i takie, które go potępiały.

Mushota napisał:

Umarł człowiek, nie róbmy z tego sensacji. Człowiek, który zdefraudował miliony funtów. To nie bohater, to przestępca! Robienie z igły widły i krokodyle łzy nie przyniosą żadnej sympatii z mojej strony ani ze strony ludzi takich jak ja, mądrych i inteligentnych.

Szkoda, że umarł, ale pozwólmy mu odejść. Porozmawiajmy o lepszych rzeczach takich jak X factor, Cheryl Cole. Wróćcie jak dorośniecie żeby ulepszyć kraj a narazie zjedzcie śniadanie. Umarł bezbolesną śmiercią, w odróżnieniu do Pana Mwanwasy. Jeżeli chcecie kogoś opłakiwać, opłakujcie Pana Mwanwasę. Używajcie swoich mózgów. Dzięki

W odniesieniu do nadchodzących wyborów, w których rządząca od 20 lat partia MMD będzie musiała stawić czoła wyzwaniu ze strony opozycji, Frontu Patriotycznego, Nubian Princess napisała:

Śmierć Chiluby to symboliczny koniec ery MMD…

Przekażcie proszę te 300 par butów dla dzieci z ulicy. Pieniądze wykorzystane na ich zakup w pierwszej kolejności powinny były poprawić ich warunki życiowe.

Bardziej zrównoważona analiza pochodziła od Kwandangali:

Chabipa kamudala (smutny, mały człowiek). Twoje zbrodnie przyćmią dobro, które uczyniłeś.

Munshya wspomina Chilubę [ang] w poście zatytułowanym “Niski Człowiek, który Wysoko Zaszedł: Życie Fredericka Jacoba Titusa Chiluby (1948—2011)”:

Człowiek bez szkoły średniej, który pracował jako konduktor w autobusie aby odbyć zaawansowane kursy, które później starał się obejść. Co więcej, aby nie wypaść z obiegu Chiluba dotarł aż do Tanzanii w poszukiwaniu nowych możliwości. Kiedy po 20 roku życia wrócił do Zambii wykorzystał wiedzę, którą zdobył pracując w Tanzanii przy agawach. Użył swojej odwagi aby stać się obrońcą swoich współpracowników. Poprzez unię handlową, drobny Chiluba znalazł szansę aby dojść na sam szczyt.

Kiedy Kenneth Kaunda wprowadził prawo stanowiące, że wszystkie unie handlowe zostaną połączone i kontrolowane przez jeden, centralny organ, nie zdawał sobie sprawy, że człowiekiem, który użyje tego organu aby go usunąć będzie Frederick Chiluba. Chiluba lubił to, że jego pozycja wystawiała go na widok publiczny. Jako, że był on otwartym członkiem unii, naturalnym wydawał się fakt, że Zambijski Kongres Unii Handlowych wyznaczy go na swojego przywódcę. Funkcję tę sprawował to 1991r kiedy to został wybrany na prezydenta republiki.

Jakiekolwiek byłyby opinie na temat śmierci Chiluby, faktem jest, że zamyka ona polityczny rozdział, w którym obywatele odzyskali społeczną, polityczną i gospodarczą wolność, której pozbawieni byli za socjalistycznych rządów jednej partii, której przywódcą był poprzednik Chiluby Dr Kenneth Kaunda, mający teraz 87 lat.

Pozostaje jedno pytanie:

W jaki sposób Chiluba zostanie zapamiętany? Oto jest pytanie.