Bialorus: Po wybuchach bombowych

Poniedziałkowa eksplozja na stacji metra w stolicy Białorusi Minsku jest niewątpliwie najwiekszym aktem przemocy na Białorusi od czasow drugiej wojny swiatowej, o czym świadczą dziesiątki ofiar śmiertelnych i kilkaset rannych. To zrozumiale, że w takim zwykle spokojnym kraju ludzie zareagowali zarówno z nienawiścią, jak i bólem na istniejącą w kraju sytuację podziałów społecznych i rosnące niezadowolenie. Jednakże wstępne reakcje z blogosfery w dużej mierze próbowaly odpowiadać na pytanie: kto był temu wszystkiemu winien.

Mimo, że opinie opozycji na temat rzekomej odpowiedzialności Łukaszenki i jego reżimu za te wydarzenia sa podzielone, jednak ogólne wrażenie jest takie, iż system represyjny poprzez mechanizmy paraliżujące współdziałanie społeczne może w końcu doprowadzić do buntu w społeczeństwie. LJ użytkownik svobodoff, na przykład, uważa, że [rus] “ta eksplozja okryła reżim krwią”:

Такого кошмара люди в относительно спокойной когда-то Белоруссии от режима Лукашенко ещё не ожидали. Последние несколько лет существования диктатуры преподносили много неприятных “сюрпризов” для миролюбивых белорусов, но никто не думал, что это может зайти так далеко.

Ludzie ze stosunkowo spokojnej wcześniej Białorusi nie spodziewali się takiego koszmaru zgotowanego przez reżim Łukaszenki. Ostatnie kilka lat istnienia tej dyktatury obwieszczały wiele niemiłych “niespodzianek” dla miłujacych pokój Białorusinów, ale nikt nie spodziewał się, że sprawy mogą zajść aż tak daleko.

Kobieta zapalajaca swiece w holdzie Bialoruskim ofiarom wybuchow bombowych w metrze. Image by Ivan Uralsky, copyright Demotix (12/04/2011).

Kobieta zapalająca świece w hołdzie Białoruskim ofiarom wybuchów bombowych w metrze. Zdjcie Ivan Uralsky, prawa autorskie Demotix (12/04/2011).

Bloggerzy, zwolennicy reżimu gwałtownie zareagowali przeciwko próbom obciążenia rządu Łukaszenki winą za ostatnie wybuchy. LJ uzytkownik lyavon napisał [rus]:

Не успел рассеяться дым от взрыва, как в интернете словно по команде появились сотни постов с обвинениями в адрес властей… авторам уже все ясно – виноват опять президент. Злобная Петра на минскбае, засучив рукава, банит всех, кто пытается высказать мнение, отличающееся от утвержденного из Вашингтона. Просто п[—]ц, у этих свиней нет никакой совести… Люди! Одумайтесь!!! Нельзя так бесстыдно использовать чужие страдания!!!
зы: судя по всему, это попытка разыграть египетский сценарий… сейчас будут призывать идти на плошчу и тд и тп…

Dym z eksplozji jeszcze nie opadł, a już setki postów, jakby na komendę pojawiło się w Internecie z oskarżeniami pod adresem rządu… Dla ich autorów, wszystko już było jasne – prezydent jest znów winny. Tak jak zjadliwy Piotr na Minskby [społeczność internetowa Mińska], z podwiniętymi rękawami, zakazując każdemu, kto próbuje wyrazić swoją opinię różną od tej głoszonej przez Waszyngton. To jest po prostu ****, że te świnie nie mają sumienia… Ludzie! Opamiętajcie się!!! Nie można tak bezwstydnie wykorzystywać nieszczęścia innych!!!
P.S. Wyglada to tak, że jest to próba rozwinięcia egipskiego scenariusza… Teraz będą [nas] zmuszać do wyjścia na plac i tak dalej…

Ale pojawily się również reakcje przeciwko polaryzacji interpretacji ostatnich wydarzeń. Tak więc, LJ użytkownik khatskevich pisze [rus]:

Вчера произошло два ужасных события. Теракт и реакция на него. Страшно подумать – буквально не успели кровь смыть, как в блогах и твиттере прогрессивная общественность уже стала делать выводы и бросать обвинения. Оппозиция винила власть и белорусские спецслужбы, лоялисты винили оппозицию и зарубежные спецслужбы. Смешалось в кучу всё – доллары, сахар, Ливия – всё, что могло послужить хоть каким-то обоснованием пропаганды. […] Лично мне кажется, что все эти домыслы и взаимные обвинения похожи на то, как если бы блогеры сбегали на Октябрьскую, перемазались в крови жертв, и стали бы кричать всякие лозунги, типа «это кровь жертв режима!» или «эту кровь пролили отморозки из пятой колонны» […]. Люди, вам не стыдно? Да, мы по разные стороны политических баррикад. Но разве это повод уподобляться всякой нелюди и устраивать пиар своих идей на крови жертв теракта? Мы что, не в состоянии отбросить идеологические противоречия в эти страшные дни и просто побыть людьми?

Wczoraj miały miejsce dwa okropne wydarzenia. Sam akt terroru oraz reakcje ludzi. To okropne tak mysleć, ale krew nie została jeszcze dosłownie zmyta, a już rozpoczęto publiczną dyskusję wyciągając wnioski i szukając winnych. Opozycja winiła rzad oraz białoruskie służby specjalne, lojalisci winili opozycje i zagraniczne służby specjalne. Wszystko zostało zmieszane w ładną kupę – dolary, cukier, Libia – wszystko co mogłoby w jakiś sposób służyc propagandzie. […] Osobiście, sądzę, że wszystkie te spekulacje i wzajemne oskarżenia są takie, jak gdyby blogerzy pobiegli do Oktyabrskaya, wysmarowani krwią ofiar i zaczęli wykrzykiwać takie rzeczy jak “to jest krew ofiar reżimu!” albo “ta krew została przelana przez bandytow z piątej kolumny” […] Ludzie, nie wstydzicie się samych siebie? Tak, my może stoimy po przeciwnych stronach politycznej barykady. Ale czy to naprawde jest powód do uważania wszystkich za nieludzkich i wykorzystywania tego aktu terroru i krwi ofiar do własnych celów? Czyż nie możemy odrzucić ideologicznych różnic podczas tych strasznych dni i po prostu być ludzmi?

Być może posród tych różnych reakcji to wlaśnie te ostatnie uczucia mogą okazać się najbliższe prawdy. Wydaje się, że ludzie są już po prostu zmęczeni tym klasycznym schematem “Co się wydarzyło? – Kto jest winien?” gdy coś pójdzie nie tak. Co to oznacza dla Białorusi, tylko przyszłość może pokazać, ale przynajmniej może to być oznaka zmeczęnia polaryzacją podziału pomiędzy represją a sprzeciwem w kraju.